vlag El Salvador E L   S A L V A D O R Wikipedia Landenweb
Opp.: 21.041 km² (0,6 x België)    Inw.: 6,9 miljoen (2006)   (330 inw./km²)    Regeringsvorm: republiek    Hoofdstad: San Salvador   Religie: katholiek

locatie El Salvador El Salvador

El Salvador is het kleinste en dichtstbevolkte land in Midden-Amerika. Het land bestaat uit twee lange bergketens (gematigd klimaat), een hoogvlakte (subtropisch klimaat) en een lage kustvlakte (tropisch klimaat). El Salvador ligt dikwijls in de baan van tropische stormen en orkanen.
El Salvador wordt door vele indianenvolkeren bewoond: onder hen de Pipil, die aan de Maya's verwant zijn.

Politiek
In 1839 vielen de Verenigde Staten van Centraal-Amerika uiteen en El Salvador werd een onafhankelijke republiek. Het land was nu formeel een democratie maar in werkelijkheid werd het beheerst door de "Veertien Families".
In 1931 kwam de dictator Maximiliano Hernández Martínez aan de macht. Na de val van Hernández werd El Salvador afwisselend door democratische en dictatoriale regeringen bestuurd, maar er was maar zelden een burgerregering. In 1969 viel El Salvador Honduras binnen in de Voetbaloorlog.
In 1979 brak er een burgeroorlog uit tussen de junta en marxistische rebellen. Een groep jonge officieren wierp het regime omver met steun van de VS. Het jaar daarop stapte de regering echter op wegens scheve machtsverhoudingen. Een bloedige strijd waarin doodseskaders actief waren, brak uit. Er vielen in totaal 75.000 slachtoffers, waarvan wellicht de bekendste de aartsbisschop Óscar Romero is.
Nog in 1980 werd de christen-democraat Napoléon Duarte, met hulp van de VS, het hoofd van de nieuwe regering. In 1992 werd de vrede getekend.
In 2004 werd de conservatief Antonio Saca president. De regering wordt gevormd door ex-militairen (ARENA).
De economie van het land is de meest stabiele van de regio. Tegenwoordig is vooral de dienstensector van belang. Suiker, textiel, elektriciteit en chemische stoffen zijn de belangrijkste exportproducten.
Wel blijven de veiligheidssituatie en de grote inkomensverschillen een belemmering voor toekomstige economische groei. De lichte economische groei en stabiliteit in El Salvador bieden inderdaad slechts mogelijkheden voor een hele kleine groep van de bevolking. Veertig procent kan echter nauwelijks in het eigen levensonderhoud voorzien, vooral op het platteland. Jongeren zouden dan ook het liefst emigreren, bijvoorbeeld naar de Verenigde Staten. De onderneming kost natuurlijk veel geld en zo verzeilen velen van hen in jeugdbendes. Deze worden echt wel een rampzalig fenomeen in Midden-Amerika. De overheid reageert met harde hand en heeft een wet gecreëerd waarmee bendeleden op grond van hun lidmaatschap en uiterlijke kenmerken veroordeeld kunnen worden. Vele minderjarige kinderen belanden op deze manier in de gevangenis, zonder dat zij betrokken zijn geweest bij een misdrijf.
Andere maatschappelijke problemen zijn: corruptiepraktijken op alle niveaus, discriminatie van en geweld tegen vrouwen, discriminatie van inheemse volkeren, gedwongen kinderprostitutie, kinderarbeid, discriminatie van gehandicapten en misbruik van straatkinderen. Op lokaal niveau is er verder het gebrek aan basisvoorzieningen zoals drinkwater, gezondheidszorg, adequate behuizing en scholing.

Geweld is en blijft in El Salvador een echt probleem. De autoriteiten hebben geprobeerd om hier hard tegen op te treden. Dit heeft enkel geleid tot een explosie van de gevangenisbevolking met als gevolg groeiende protesten. Mensenrechtenschendingen uit het verleden, waaronder "verdwijningen" blijven ongestraft. Er komen ook al maar meer berichten over geweld tegen vrouwen maar onderzoeken naar deze berichten gebeuren onvoldoende. Mensenrechtenactivisten worden bedreigd.
De niet-gouvernementele organisatie "Asociación Entre Amigos" (AEA) werkt in El Salvador voor lesbiennes, homoseksuelen, bi- en transseksuelen. Vele leden van de organisatie, met o.m. de directeur, William Hernández, ontvingen doodsbedreigingen en worden in het oog gehouden. Dit zou een poging kunnen zijn om de AEA te beletten verder te gaan met haar werk. De organisatie geeft seksuele opvoeding aan lesbiennes, homo's, bi- en transseksuelen, maar ook aan het brede publiek. De bedreigingen begonnen nadat de Wetgevende Vergadering een amendement bij de grondwet had aangenomen waardoor mensen van hetzelfde geslacht niet kunnen huwen of kinderen adopteren. De AEA had stevig campagne gevoerd tegen dit amendement.
Op 1 juni 2006 kwam een onbekende achter William Hernández staan en duwde een pistool tegen zijn nek. Hij waarschuwde William te stoppen met de campagne tegen het amendement of hij zou gedood worden. Dit was net nadat de politieagent die hem moest beschermen, vertrokken was. Het kantoor van de AEA was twee dagen eerder beroofd. Ramen waren stukgeslagen, dossiers doorzocht en dreigbriefjes achtergelaten. Een aantal documenten was verdwenen. Zo b.v. de plannen voor een demonstratie aan het gebouw van de Wetgevende Vergadering tegen de ratificatie van de grondwetswijziging.
Lesbiennes, homo-, bi- en transseksuelen zijn in El Salvador vaak het slachtoffer van aanvallen of intimidaties. De kantoren van de AEA zijn de voorbije vijf jaren zeven keer beroofd. Telkens werd aangifte gedaan bij de politie, maar de onderzoeken verliepen heel oppervlakkig en er is nog niemand voor berecht. Sindsdien is de AEA naar nieuwe kantoren verhuisd, maar ze hebben al gemerkt dat ze elke dag zeker vier à vijf uren gadegeslagen worden.

Vanaf 1 juni 2019 is de politieke buitenstaander Nayib Bukele Ortez president. Tijdens de verkiezingen in februari kreeg hij 54% van de stemmen. Hij volgde Salvador Sánchez Cerén op.
Hij moet terug stabiliteit brengen en met name het bendegeweld tegengaan. Dat ruim een derde van de bevolking emigreert, is vooral hieraan te wijten. Het leger en de politie kregen in de jaren zeventig en tachtig training in de Verenigde Staten en werden voorzien van wapens om aan de macht te blijven. Sinds ze nadien massaal werden uitgewezen, zetten ze hun ervaringen en kennis om in een praktijk van afpersing en meedogenloos geweld.

Vrouw voor de rechter voor 'abortus'!
Evelyn Hernández uit beviel in 2016 voortijdig van een zoontje. Haar kindje werd doodgeboren. Evelyn kreeg eerst een celstraf van dertig jaar opgelegd voor moord. In augustus werd ze vrijgesproken, maar het OM probeert haar als misdadiger weg te zetten en sleept haar opnieuw voor de rechter.
Evelyn zat al bijna drie jaar onterecht vast. Abortus is in El Salvador in alle gevallen verboden. Evelyn is niet de enige vrouw die na een miskraam of doodgeboorte wordt beschuldigd van moord.

Hoop!
In El Salvador zijn de mensen hoopvol over de verandering. Voor het eerst sinds het einde van de schrijnende burgeroorlog van de jaren tachtig is in het land een president verkozen die niet behoort tot de twee kampen uit het conflict: de 39-jarige Nayib Bukele Ortez (juli 1981). Voor het eerst sinds de vredesakkoorden hebben de twee machtspartijen een overweldigend verlies geleden bij de verkiezingen. Het kon geen sterkere afwijzing zijn van de graaicultuur en het geweld.
De nieuwe president maakt een prioriteit van het bendegeweld in zijn land. El Salvador torst al jaren een van de hoogste moordcijfers ter wereld. De twee grootste bendes, Mara Salvatrucha (MS-13) en Barrio 18, terroriseren vooral arme wijken. Talloze handelszaken moeten hen beschermingsgeld betalen. De bendes zijn een gevolg van de burgeroorlog: Salvadoraanse vluchtingen werden in de VS geschoold in bendecultuur en kwamen terug na massale uitwijzingen.
Edward Palacios (19) ondergaat regelmatig het vernederende schrikbewindy van de bendes. Wanneer hij naar de kerk gaat in Apopa, een arme voorstad van San Salvador, wordt hij staande gehouden door gewapende tieners. Omdat hij uit “vijandig gebied” komt, riskeert hij slaag. Toen hij twaalf was, werd hij tegen zijn wil kort ingelijfd bij een bende. Uit doodsangst stemde hij in, maar de rest van zijn tienerjaren verstopte hij zich thuis. Verschillende van zijn jeugdvrienden lieten er het leven bij.
Salvadoraanse migranten blijven bendegeweld opgeven als reden nummer één om hun land te verlaten. Maar het wordt steeds moeilijker om eindbestemming Amerika te bereiken. President Bukele weet het wel: niet het strengere Amerikaanse asielbeleid is de grote schuldige, maar de omstandigheden in zijn eigen land.

Door de klimaatverandering woekeren plagen die gewassen aanvreten en vernietigen langdurige droogtes hele velden. Vorig jaar moest de gemeentelijk overheid van de stad San Miguel voedselpakketten uitdelen aan tienduizend gezinnen die hun oogst verloren. Hoewel elke migrant verschillende beweegredenen heeft, wordt de klimaatverandering steeds vaker de beslissende factor om te vertrekken.
Tot enkele jaren geleden probeerden de meesten, vooral mannen, ongemerkt de VS binnen te raken om er te werken. Vandaag melden vooral gezinnen zich aan bij de Amerikaanse grenswacht om asiel aan te vragen. Na een korte periode in detentiecentra moeten ze volgens de wet vrijgelaten worden in afwachting van een hoorzitting bij een immigratierechter. Het is de weg van de minste weerstand naar Amerika. Ondertussen verwijt president Trump El Salvador en buurlanden Guatemala en Honduras dat ze talmen om de migratie in te perken. Daarom schrapte hij het geld voor ontwikkelingssamenwerking voor de regio.