I V O O R K U S T

Opp.: 322.463 km² (10,5 x België)    Inw.: 20,6 miljoen (2009)   (64 inw./km²)    Regeringsvorm: republiek    Hoofdstad: Yamoussoukro  
Religie: islam, christendom

Ivoorkust ligt in West-Afrika aan de Atlantische Oceaan en ligt tussen Ghana en Liberia. Andere buurlanden zijn Burkina Faso, Guinee en Mali.
Er zijn veel verschillende landschapstypen. Het zuidelijke deel is voornamelijk tropisch regenwoud. Meer noordelijk ligt een gebied van tropisch regenwoud met bomen die niet het hele jaar door groen zijn.
Van het regenwoud blijft wel steeds minder over. De laatste jaren wordt er gekapt voor de houtindustrie of om land te creëren voor de landbouw.
Ten noorden van het tropische gebied is er nog een gordel van wouden en bossavannes. Het meest noordelijke gebied bestaat uit vochtige savanne.
De enige gebergten in Ivoorkust zijn de Nimbabergen (tot 1752m hoog) en de bergen in de omgeving van Man. Voor de rest zijn er in het land geen echte hoogteverschillen.
Veelvoorkomende dieren zijn aap, antilope, buffel, gazelle, hyena, nijlpaard, olifant en panter.

Politiek
Na de oorlog werd Frans West-Afrika een overzees territorium van de Franse republiek. Afrikaanse nationalisten richtten de Rassemblement Democratique Africain (RDA) op, een West-Afrikaanse territoriale partij. De afdeling van de Ivoorkust kreeg de officiële naam Parti Democratique de la Côte d'Ivoire - Rassemblement Democratique Africain (PDCI/RDA), kortweg PDCI genoemd. In 1958 werd Ivoorkust een autonome republiek binnen de Franse Federatie en in 1960 een onafhankelijke republiek.
Felix Houphouët-Boigny, een van de voormannen van de RDA, werd president van de republiek. Hij maakte van Ivoorkust een eenpartijstaat waarin alleen de PDCI/RDA werd toegestaan. Hij zou tot 1993 aan de macht blijven.
Vanaf het begin van de jaren '80 begon de oppositie zich te roeren, maar Ivoorkust bleef een eenpartijstaat. Kritiek was er ook op de bouw van de rooms-katholieke basiliek Notre-Dame de la Paix in Yamoussoukro, die qua omvang en uiterlijk sterk lijkt op de Sint-Pietersbasiliek in Rome. De president bleef volhouden dat hij alles uit eigen zak betaalde en er geen staatsgeld in gestoken was.
In 1990 introduceerde de president eindelijk het meerpartijenstelsel. Na zijn dood in 1993 werd hij opgevolgd door zijn partijgenoot Henri Conan Bédié. In 1996 berichtte Amnesty International dat in de drie jaar dat Bédié regeerde er meer mensen gevangen waren gezet dan onder de 33 jaar van Houphouët-Boigny.
Bédié werd na een militaire machtsovername in 1999 vervangen door Robert Guéï en na tumultueus verlopen verkiezingen werd Laurent Gbagbo op 26 oktober 2000 president.
Het bleef daarna echter onrustig in het land, met een mislukte coup in 2001 en muiterij van het leger in 2002. Er volgde een burgeroorlog tussen de regeringstroepen uit het christelijke zuiden en diverse rebellengroepen uit het islamitische noorden, waar men zich gediscrimineerd voelde door de regering van Gbagbo.
In 2003 werd bij vredesonderhandelingen overeengekomen een regering van nationale eenheid te vormen. VN-troepen, ondersteund door Franse troepen, werden ingezet om de vrede te bewaken. Na een korte periode van relatieve rust werd president Gbagbo er herhaaldelijk van beschuldigd de vrede in gevaar te brengen. De betrokken partijen hielden zich steeds minder aan het akkoord. De rebellen erkenden zijn gezag niet meer toen Gbagbo in mei 2004 drie ministers van de oppositie ontsloeg. Na het verlopen van de ontwapenings-deadline in oktober 2004 namen de regeringstroepen de wapens weer op tegen de rebellen.
De situatie escaleerde toen bij bombardementen op stellingen van de rebellen negen Franse soldaten omkwamen. Het Franse leger vernietigde vervolgens ter vergelding de gehele Ivoriaanse luchtmacht. Dat leidde tot anti-Franse demonstraties en plunderingen in de stad Abidjan. Duizenden Europeanen verlieten het land.
Op 6 september 2006 trad de regering tijdelijk af na demonstraties en rellen uit protest tegen de gifdump van het schip de Probo Koala. Maar korte tijd later keerde de regering in vrijwel ongewijzigde samenstelling terug.
Ivoorkust werd ooit gezien als een baken van stabiliteit en welvaart in de regio, maar die situatie lijkt nu veraf. In 2007 namen beide partijen zitting in een een tijdelijke eenheidsregering en werd het wachten geblazen op nieuwe presidentsverkiezingen. Door aanhoudende onrust zijn die zes keer uitgesteld!
Eindelijk, in november 2010, was het dan zover. In de eerste ronde behaalde geen enkele kandidaat evenwel de benodigde meerderheid. De zittende president Laurent Gbagbo won ruim 38 procent van de stemmen en zijn opponent Alassane Ouattara 32 procent. De tweede stembusgang vond plaats op 28 november.

Het leger van Ivoorkust sloot alle grenzen voor personen en goederen na de uiteindelijke en omstreden verkiezingsuitslag. Na herhaald uitstel meldde de kiescommissie op 2 december dat president Laurent Gbagbo de tweede ronde van de presidentsverkiezingen zondag had verloren.
Volgens de rechters was de uitslag ongeldig, omdat die een dag te laat was bekendgemaakt. In ieder geval liepen de spanningen rond de verkiezingsuitslag hoog op. Ooggetuigen meldden dat er zeker acht mensen om het leven kwamen door geweld in Abidjan, de grootste stad van het land. Geruchten over grootschalige verkiezingsfraude deden de ronde.
Alassane Ouattara meldde direct dat hij aan de slag wou met de vorming van een regering van nationale eenheid. De verkiezingen waren immers al onderdeel van een vredesproces dat een eind moest maken aan de tegenstelling tussen het noorden en het zuiden van het land.
Gbagbo reageerde door zelf een nieuwe eerste minister aan te stellen en rekende op de steun van het leger om aan de macht te kunnen blijven. Ouattara kreeg steun van rebellengroeperingen in het noorden van het land.

Eind december 2010 dreigde de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (ECOWAS) met militair ingrijpen als Laurent Gbagbo niet zou opstappen als president van Ivoorkust. De Gemeenschap schorste het land als lid en riep de zittende president op om de macht op te geven.
De staatsomroep werd uit de lucht gehaald: het is de enige zender in Ivoorkust en wordt gezien als één van de steunpilaren van het bewind van Gbagbo. Doordat hij verder ook werd afgesneden van de geldstroom uit de centrale bank, kreeg Gbagbo problemen om het leger -dat hem nog trouw gebleven was- te betalen.
Anderzijds werd Ouattara al vlug erkend als legitieme president door de VS en de VN. Er kwam een oproep aan het Internationale Strafhof in Den Haag om een missie naar het land te sturen om onderzoek te doen naar de recente gewelddadigheden.

Maar ondanks protesten van de internationale gemeenschap bleef Gbagbo aan als president. Ouattara verbleef in een door de Verenigde Naties bewaakt hotel in de zuidelijke havenstad Abidjan. De maanden na de verkiezingen werden gekenmerkt door mislukte onderhandelingen en toenemend geweld tussen aanhangers van de beide kampen. Veel Ivorianen sloegen op de vlucht, met name vanuit Abidjan.
Vanuit het noorden van het land vochten aan Ouattara's zijde de Nieuwe Krachten van Ivoorkust (FN), die bij de Ivoriaanse burgeroorlog (2002-2007) het bestuur van het noorden van het land hadden overgenomen. In maart 2011 richtte Ouattara de Republikeinse Krachten van Ivoorkust (FRCI) op, die hoofdzakelijk bestonden uit voormalige leden van de Forces Nouvelles en het Ivoriaanse leger zouden moeten vervangen. Gbagbo werd gesteund door loyale soldaten van het Ivoriaanse leger (FDS) en door de jeugdorganisatie Jeunes Patriotes (COJEP).
De Republikeinse Krachten begonnen eind maart 2011 met een grootschalig offensief en veroverden vanuit het noorden in korte tijd grote delen van Ivoorkust. Vanaf 31 maart was Abidjan het strijdtoneel.
De arrestatie van Gbagbo op 11 april 2011 door zijn tegenstanders was een belangrijke ontwikkeling in het conflict. Vraag blijft nu of het geweld zal aanhouden onder Ouattara's presidentschap.

Uit het jaarrapport 2010 van Amnesty International (2009) Doodstraf: afgeschaft voor alle misdrijven. Levensverwachting: 56,8 jaar. Sterftecijfer onder 5 jaar (m/v): 129/117 per 1000. Alfabetisme onder volwassenen: 48,7 %. De oorspronkelijk voor 2005 geplande presidentsverkiezingen werden opnieuw uitgesteld. Veiligheidstroepen en de Forces Nouvelles, een coalitie van gewapende groeperingen die sinds 2002 het noorden van het land in handen heeft, maakten zich schuldig aan mensenrechtenschendingen. Intimidatie en lichamelijke mishandeling kwamen veel voor, met name bij wegversperringen.