K I R G I Z I E

Opp.: 199.900 km² (6,5 x België)    Inw.: 5,4 miljoen (2009)  27 inw./km²)    Regeringsvorm: republiek    Hoofdstad: Bisjkek  
Religie: islam, Russisch-orthodox

Kirgizië of Kyrgyzstan (officiële naam Kirgizische Republiek) is een land in Azië en grenst aan Oezbekistan, Kazachstan, China en Tadzjikistan. De helft van het land ligt boven 3000 meter hoogte in het Tiensjangebergte.
De drie hoogste bergtoppen, telkens boven de 7000m, zijn de Overwinningspiek, de Leninpiek en de Khan Tengri. De Soelajman-Too is een Heilige berg: de bergtop is onderdeel van de werelderfgoedlijst.

Politiek
Tot 1917 werd het land bewoond door jagers en rondtrekkende boeren. In 1936 werd Kirgizië een socialistische sovjetrepubliek. Bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie verklaarde Kirgizië zich onafhankelijk (1991) en in 1993 werd een grondwet van kracht die het staatshoofd verregaande bevoegdheden gaf.
In 1993 nam Kirgizië een nieuwe grondwet aan en werd het land een presidentiële republiek. In de grondwet wordt ook de bijzondere positie van de islam benadrukt. Ondanks deze specifieke vermelding zijn er na 1996 (opkomst van de Taliban) moslim-fundamentalisten actief in Kirgizië.
In 1995 en in 2000 werd Akajev tot president herkozen. In maart 2002 was er een protest tegen hem omdat Azimbek Beknazarov, een parlementariër die ervan verdacht werd zijn macht te hebben misbruikt, terecht moest staan. De meer dan 2000 demonstranten waren het hier niet mee eens en vreesden dat de regering hierachter zat om Beknazarov monddood te maken. Bij deze demonstratie vielen zeker 6 doden en 61 gewonden.
In mei 2002 werd er opnieuw een demonstratie ten gunste van Beknazarov onderdrukt. De oproerpolitie ging hierbij hardhandig te werk. In november 2002 werden er oppositieleiders gearresteerd.
In februari 2005 vonden er parlementsverkiezingen plaats die frauduleus verliepen. Zowel de oppositie als internationale waarnemers beschouwden de verkiezingsuitslag als ondemocratisch.
In april 2010 waren er opnieuw demonstraties met als aanleiding de arrestatie van oppositieleiders, onder wie voormalig presidentskandidaat Almazbek Atambajev en pogingen van de zittende regering om de vrijheid van meningsuiting te beknotten en de media in hun werk te belemmeren.
Na de bloedige opstand vormde de oppositie een democratische regering. De aangestelde interim-premier Rosa Otunbajewa sprak in de hoofdstad Bisjkek van een succesvolle revolutie. Ze kondigde aan dat over zes maanden presidentsverkiezingen zouden worden gehouden. De voormalige minister van Buitenlandse Zaken geldt als een voorvechtster van de mensenrechten. De oppositie eiste telkens opnieuw dat president Bakijev zijn nederlaag officieel zou erkennen, maar dat gebeurde niet; wel was hij naar het zuiden van het land gevlucht, waar hij nog altijd kon terugvallen op de steun van diverse clans. President Bakijev wou dat de Verenigde Naties militairen naar het land zouden sturen en een onafhankelijke commissie zouden instellen om het geweld van de week ervoor te onderzoeken.
Ondertussen waren er minstens 81 mensen omgekomen in de volksopstand en werden er meer dan 1650 gewonden geteld.

Gevaar voor marteling bij uitlevering!
Kirgizië dreigt de Oezbeekse journalist en voormalig gewetensgevangene Bobomurod Abdullayev terug te sturen naar Oezbekistan. Het gevaar is groot dat hij daar gemarteld wordt.
Abdullayev zat zeven maanden in de gevangenis in Oezbekistan. Hij zegt dat hij daar gemarteld is, zodat hij verzonnen beschuldigingen zou bekennen. Op sociale media had hij kritiek geuit op de president van Oezbekistan. In 2018 kwam hij voorwaardelijk vrij.