|
|
K O E R D I S C H E A U T O N O M E R E G I O |
|
Politiek
De Koerdische Autonome Regio is een federaal erkende autonome regio in het noorden van Irak. De regio is in 1992 gestabiliseerd en was tot de erkenning van de Iraakse grondwet in 2005 de facto onafhankelijk, maar de jure wel onderdeel van Irak. Sindsdien is het een federaal erkend gebied, en tevens de enige Koerdische politieke entiteit in de wereld.
De Koerdische Autonome Regio grenst oostelijk aan Iran, noordelijk aan Turkije, met een klein stukje aan Syrië en verder aan de rest van Irak. In de tijden van de Ba'ath-regering werd dit gebied als Koerdische Autonome Regio erkend.
De Koerden zijn voor het grootste deel islamitisch, in de 7e eeuw bekeerd tot de soennitische stroom van de islam. De islamitische inwoners omvatten negentig procent van de bevolking. De jezidi's en de christenen vormen samen een minderheid van tien procent.
De Koerdische regering bestuurt sinds 1992 volledig drie provincies (Duhok, Arbil en Sulaimaniya) en de regering claimt zelfs de provincies Mosul, Kirkuk en Diyala. Dahuk met de gelijknamige hoofdstad Duhok ligt in het uiterste noorden van de provincie en grenst volledig aan de Turkse grens. Deze provincie telt ongeveer 850.000 inwoners. Naast de Koerden is deze provincie bekend voor de aanwezigheid van de Assyrische minderheid.
De economie van Iraaks Koerdistan is veel stabieler en moderner ontwikkeld dan die van Irak. Zo is hier de aanwezigheid van buitenlandse bedrijven en investeerders relatief hoger, vooral door de stabiele veiligheidssituatie. Naast de olierijke stad Kirkuk die door de Koerden als een Koerdische stad wordt benoemd, zijn er verscheidene olieboorbedrijven die ook olie hebben gevonden op andere locaties in Iraaks Koerdistan. Volgens eerste speculaties zou er minstens een oliereserve van 100 miljoen vaten zijn gevonden. Iraaks Koerdistan heeft een verenigde investeerwet aangekondigd en vrijwel al het toerisme naar Irak gaat naar dit gedeelte van het land.
De Autonome Regio heeft zelfs haar eigen luchtvaartmaatschappij, Kurdistan Airlines, met bestemmingen als Jordanië, Egypte, Libanon, Iran en vele landen van Europa.
Koerdistan is een historisch-geografische landstreek in het noordoosten van het Midden-Oosten die sinds 1918 verdeeld is over Turkije, Iran, Syrië, Armenië en Irak en die voornamelijk bewoond wordt door Koerden. De Iraakse Koerdische Autonome Regio is het enige deel van Koerdistan dat een officiële politieke erkenning gekregen heeft.
Er zijn naar schatting 30 miljoen Koerden, waarvan de meesten in Koerdistan zelf wonen. De overigen leven verspreid over Azië, de Verenigde Staten en vooral Europa.
De Koerden streven er al sinds het begin van de 20ste eeuw naar om hun volk te verenigen in een onafhankelijke staat. In het noorden van Irak (Zuid-Koerdistan) zijn ze hier dus reeds ten dele in geslaagd, mede dankzij het ineenstorten van het centraal gezag van SaddamHoessein. Naast pacifistische Koerdische organisaties zijn er die Koerden die een gewapende strijd willen voeren: meestal worden zij bestempeld als een terroristische organisatie.
Lees meer op: Wikipedia.
Peshmerga
In Syrië drongen de Koerdische strijders niet alleen IS terug. Ze begeven zich steeds meer buiten hun eigen traditionele Koerdische omgeving naar gebieden die onder Arabische controle staan -Noord-Syrië dus, van Kobani tot de Syrisch-Iraakse grens.
Voorlopig is het niet duidelijk wat de houding is van de VS of van Turkije tegenover deze expansiedrift. Zo willen de VS wel de Syrisch-Koerdische PYD steunen, maar vindt Turkije zulks niet evident omwille van de Turks-Koerdische PKK...
De Peshmerga zijn de strijdkrachten van Iraaks Koerdistan. De naam zelf betekent "Zij die oog in oog met de dood staan" (pesh = "tegenover", marg = "dood"). Het formele hoofd van de Peshmerga is de president van Iraaks-Koerdistan. Omdat het Iraakse leger bij wet verboden is Iraaks-Koerdistan binnen te komen zijn de Peshmerga, samen met andere Koerdische organisaties (onder andere Asayesh), verantwoordelijk voor de veiligheid van de Koerdische regio.
Historisch gezien bestonden de Peshmerga alleen als guerrilla-organisaties, maar onder de zelfverklaarde Republiek Mahabad (1946-1947) werden ze het officiële leger van de republiek onder leiding van Mustafa Barzani. Na de val van de republiek en de executie van het staatshoofd, Qazi Mohammed, gingen Peshmerga-troepen weer verder als guerrilla-organisaties de Iraanse en Iraakse regimes bevechten. In Irak werden de meesten van hen van geleid door Mustafa Barzani van de Koerdische Democratische Partij (KDP). Na zijn dood in 1979 nam zijn zoon Massoud Barzani zijn positie in.
In de Irakoorlog stonden ze aan de kant van de westerse landen. Samen met Amerikaanse soldaten namen ze het Noorden van Irak over. De Koerdische Democratische Partij (KDP) en de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK) waren van plan nog drie andere provincies over te nemen (met als doel Kirkoek), maar werden verhinderd door Amerika, onder druk van Turkije. Toen in 2004 de Iraakse politie en de Amerikaanse soldaten uit Mosoel werden verdreven door vijandelijke eenheden, hielpen de Peshmarga om de stad terug te veroveren.
Na een onverwacht grootschalig IS-offensief tegen Iraaks-Koerdistan in augustus 2014 voeren de Peshmerga en andere Koerdische troepen uit de buurlanden een totale oorlog tegen IS. In die periode sloten Jezidi's (zie verder) en Syrisch-Irakese christenen zich bij hen aan.
Jezidi's
Jezidi's of ezidi's zijn aanhangers van een syncretistische geloofsovertuiging waarin men christelijke, islamitische, heidense, ... elementen terugvindt. Zijzelf verkiezen de term 'ezidi', 'volk van God'.Door de burgeroorlogen in Irak en Syrië zijn de jezidi's aldaar heel erg in verdrukking gekomen.
Jezidi's geloven in één god 'Yezdan' (Ezid), de schepper van de wereld, en in de 'Pauwenengel' "Taus Melek", de voornaamste van de zeven aartsengelen die de wereld besturen. Ze hebben twee heilige boeken, geschreven in het Koerdisch: het boek van inspiratie en het zwarte boek. Ze houden er bijzondere zuiverheidstaboes op na en zijn erg 'gesloten' gestructureerd in een soort kastenstelsel. Jezidi's beschouwen zichzelf niet als moslims en hun religie niet als deel uitmakend van de islam. Het doopsel en het geloof in reïncarnatie hebben ze overgenomen uit respectievelijk het christendom en het hindoeïsme.
De jezidi's zijn sinds eeuwen slachtoffer van vervolging door vijandige buren of regimes. Vandaag leven er naar schatting 75.000 jezidi's in West-Europa (vooral Duitsland en Zweden), 150.000 in de Kaukasus en 500.000 in Iraaks Koerdistan. De jezidi's hebben het moeilijk om zich te handhaven in de Europese stedelijke samenleving. In België heeft de jezidigemeenschap haar centrum in Luik; de Brusselse jezidi's zijn voornamelijk afkomstig uit de voormalige Sovjet-Unie. In Nederland leven er zo'n 5000 jezidi's.
De totale omvang van het aantal volgelingen van het jezidisme wordt geschat op circa 2 miljoen mensen.
Op 14 augustus 2007 vond in de Noord-Iraakse plaats Qahataniya de zwaarste aanslag uit de Iraakse burgeroorlog plaats. Bij een tegen de jezidi's gerichte zelfmoordaanslag vonden 796 personen de dood en vielen meer dan 1500 gewonden. De aanslag was een week ervoor door aan Al Qaida verbonden islamitische militanten aangekondigd omdat zij jezidi's als anti-islamitisch zien.
Op 30 juli 2014 kwamen de jezidi's in opstand tegen het oprukkende IS, maar velen van hen kwamen vast te zitten op de berg Sinjar. In de tweede week van augustus snelden de Amerikanen samen met de Koerdische Peshmerga en aanhangers van de PKK ter hulp om een ware genocide te vermijden. In 2014 en 2015 werden heel wat jezidi's van Irak door IS aangevallen, vermoord en als slaven verkocht. Ondertussen hebben ze hun eigen militie opgericht.