N E D E R L A N D

Opp.: 37.354 km²      Inw.: 17 miljoen (2016)   (455 inw./km²)      Regeringsvorm: monarchie      Hoofdstad: Amsterdam     Religie: christendom

Nederland is een land dat deel uitmaakt van het Koninkrijk der Nederlanden. Het wordt in het westen en noorden begrensd door de Noordzee, langs de oostgrens door Duitsland en in het zuiden door België. De Caribische eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn bijzondere Nederlandse gemeenten: zie verder.
Ruim 18% van het oppervlak bestaat uit water en een groot deel van het land bevindt zich onder zeeniveau. Bescherming tegen het water gebeurt door middel van een systeem van dijken en waterwerken. Door landwinning zijn polders gecreëerd.
In het noorden wordt een duinenrij gevormd door de Waddeneilanden, een serie barrière-eilanden waarachter zich de ondiepe Waddenzee bevindt. Middenin het land ligt het IJsselmeer, de voormalige Zuiderzee, een grote binnenzee die sinds de voltooiing van de Afsluitdijk in 1932 van de Waddenzee is afgesloten en sindsdien zoetwater bevat. Andere zee-armen en estuaria zijn de Dollard en de Lauwers in het noorden en het Hollandsch Diep, het Haringvliet, het Grevelingenmeer en de Ooster- en Westerschelde in het zuidwesten.
De kust ondervindt een dubbeldaags getij waarvan de amplitude langs de kust varieert tussen 1,5 en 2 meter. De wind kan hier een sterke invloed op hebben. Door een gunstige zeewatertemperatuur van 3 °C in de winter en 16 °C in de zomer zijn vooral de Waddenzee en de Oosterschelde belangrijk als kraamkamer van onder meer schol, tong en mosselen.
Nederland heeft een gematigd zeeklimaat met milde winters en koele zomers. Het klimaat wordt beïnvloed door de Noordzee die het gehele jaar de temperatuur matigt, waarbij zowel de dagelijkse als jaarlijkse temperatuursschommelingen toenemen naar het oosten toe. Hoewel er de laatste decennia een stijging van de gemiddelde temperatuur is waar te nemen, is door de grote natuurlijke temperatuursfluctuaties nog niet met zekerheid te zeggen of dit het gevolg is van een versterkt broeikaseffect en rechtstreeks samenhangt met de wereldwijde opwarming.
Ondanks het imago van regenland, regent het gemiddeld slechts 8% van de tijd. Het natst zijn de Veluwe, Drenthe en Zuid-Limburg, het droogst het centrale deel van Limburg.
De flora en fauna van Nederland zijn relatief goed onderzocht. Er is een lange traditie van floristisch en faunistisch onderzoek, dat tegenwoordig uitgevoerd wordt door organisaties als SOVON, FLORON en De Vlinderstichting. Sommige verenigingen voor natuurstudie zijn al meer dan honderd jaar actief, zoals de Nederlandse Entomologische Vereniging, de Vogelbescherming Nederland, de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging en de Nederlandse Mycologische Vereniging. Het is bekend dat Nederland relatief soortenarm is, deels als gevolg van de IJstijden en deels vanwege de eenvormige geografie. Van de hogere plantensoorten komt de helft uitsluitend voor in twee uitzonderlijke gebieden: Zuid-Limburg en Oostvoorne (Zuid-Hollandse gemeente).
Menselijk ingrijpen, zowel direct (kap van bossen, ontginningen, wegenaanleg, enz.) als indirect (overbemesting) heeft grote invloed op het huidige landschap, de flora en de fauna. Veel dier- en plantensoorten dreigen te verdwijnen. Om dit te voorkomen zijn zogenaamde rode lijsten gemaakt waarop de meest bedreigde soorten staan. Sommige soorten passen zich juist aan aan de menselijke cultuur, zoals de merel en de koolmees.

Politiek
De hoofdstad van Nederland is Amsterdam, de regeringszetel is Den Haag.
Nederland werd onafhankelijk tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), waarin de gezamenlijke Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden tegen de Spaanse overheersing in opstand kwamen. In 1579 vormden de Noordelijke Nederlanden de Unie van Utrecht, waarmee een nieuwe politieke entiteit ontstond. Met de Acte van Verlatinghe van 1581 werd door de gewesten van die unie de onafhankelijkheid van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden uitgeroepen. Vanaf de Franse tijd (1795-1813) ontwikkelde Nederland zich tot een natiestaat, aanvankelijk als het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden in 1815, dat door de Belgische Revolutie in 1830 echter alweer uiteenviel. Tegenwoordig is Nederland een van de meest ontwikkelde landen als 's werelds zevende economie naar bbp per hoofd van de bevolking (2009). Het bezet de vierde plaats in de index van de menselijke ontwikkeling (2013). De Nederlandse economie steunt vooral op een zeer hoog ontwikkelde land- en tuinbouwsector, de dienstensector en de internationale handel, met name op de doorvoer van goederen naar Duitsland.
Nederland is sinds 1848 een parlementaire democratie onder een constitutionele monarchie, een staatsvorm waarbij de macht gedeeld wordt door de koning(in), de ministers en het parlement. Nederland was medeoprichter van onder meer de Europese Unie, de G-10, de NAVO, de Wereldhandelsorganisatie en de OESO. Met België en Luxemburg vormt het de Benelux.
Den Haag speelt een belangrijke internationale rol op juridisch gebied, als locatie voor vier internationale tribunalen en Europol.

15 maart 2017: Rutte stopt Wilders!
De Nederlander leek boos, maar uiteindelijk stemde hij nuchter. Premier Rutte won de verkiezingen met ruime voorsprong. Geert Wilders won zetels bij, maar veel minder dan verwacht.
De Nederlandse premier Mark Rutte kan opnieuw aan de slag om een kabinet te vormen. Zijn VVD kwam volgens de voorlopige prognose met 33 zetels als grootste partij uit de verkiezingen. De PVV van Geert Wilders was tot ongeveer 4 uur 's nachts in een nek-aan-nekrace met de CDA en D66 verwikkeld geweest om de tweede plek en behaalde uiteindelijk nipt 20 zetels. CDA en D66 blijven elk op 19 zetels steken. De socialisten van PvdA krijgen de zwaarste klappen in de Nederlandse parlementaire geschiedenis en zakken van 38 naar 9 zetels, een historisch dieptepunt. GroenLinks steeg onder de leiding van de jonge Jesse Klaver van 4 naar 14 zetels en boekte zo een historische overwinning.
Momenteel ziet het ernaar uit dat er minstens vier partijen nodig zijn om een coalitie te vormen. Het zou dan meteen voor het eerst in 40 jaar zijn dat de Nederlandse regering zoveel partijen telt.
De PVV van Geert Wilders kreeg minder stemmen dan verwacht, maar won desondanks toch vijf zetels en eindigde dus voorlopig op 20. Wilders reageerde positief op de verkiezingsuitslag. Het waren niet de dertig zetels waarop hij had gehoopt, maar toch. Hij was tevreden dat na een paar verloren verkiezingen zijn Partij voor de Vrijheid "eindelijk weer had gewonnen". Ook liet hij weten beschikbaar te zijn voor een kabinet en anders "keihard oppositie" te zullen voeren.
Volgens velen was de verkiezingsuitslag een belangrijk signaal dat het populisme was afgestopt. Na brexit, na Trump keek men nu naar Europa.
Ook de Partij voor de Dieren deed goede zaken en groeide van twee naar vijf zetels, 50PLUS verdubbelde van twee naar vier. De SGP bleef gelijk op drie zetels. Nieuwkomer DENK veroverde drie zetels en Forum voor Democratie kwam uit het niets op twee.
Het beeld dat uiteindelijk overbleef na het tellen van 93,3 procent van de stemmen was een versplinterd politiek landschap. Rutte gaf direct aan CDA en D66 als natuurlijke partners te zien. Hij had met deze cijfers echter een vierde partij nodig om tot een meerderheid te komen. Het zou zeker een lange formatie worden.

Groen weg in eigen land?
Iemand vertelt: "Afgelopen najaar trok ik voor een lang weekend met mijn familie naar de Weerribben. Onder het motto ‘lekker weg in eigen land’ verbleven we in een vakantiehuisje in Paasloo, verscholen tussen de Overijsselse bossen en weilanden. Door het openbaar vervoer te verkiezen boven de auto begon de vakantie al groen. Toch vroeg ik me af of een verblijf in een huisje daadwerkelijk een duurzame vakantie oplevert. Je zit weliswaar dicht op de natuur, maar er heeft vaak ook natuur moeten wijken. Daarnaast zag ik uitpuilende containers met ongescheiden afval en beschikte het park, net als veel andere bungalowparken, over een zwembad. Bij aankomst in ons huisje stond de verwarming op 24 graden."
Vakantie in eigen land is een stuk mileuvriendelijker dan in het buitenland. Waar je dagelijks ecologische vakantievoetafdruk buiten de landsgrenzen op gemiddeld 62 kilo CO² ligt, blijft de schade in Nederland beperkt tot 27 kilo, blijkt uit berekeningen van de Bredase hogeschool NHTV en NBTC-NIPO Research. Een vakantie naar Zuid- of Midden-Amerika spant de kroon als het gaat om vervuilling: daar heb je als reiziger per dag een voetafdruk van 162 kilogram CO².
In een Nederlands vakantiepark ligt de voetafdruk op 28 kilo CO² per bezoeker, het dubbele van een verblijf op een camping. Luxe accommodaties, sauna’s, subtropische zwembaden, restaurants en het vele schoonmaakwerk zorgen voor veel energie- en waterverbruik en veel afval. Daarbij staan vakantiehuisjes vaak in bos- of duinrijke gebieden. En omdat een verblijf in een bungalowpark op het moment erg populair is, nam het aantal ‘huisjesterreinen’ in Nederland volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek tussen 2012 en 2015 toe met maar liefst 28 procent. Vooral aan de kunst is er flink bijgebouwd om de groeiende stroom van met name buitenlandse toeristen op te vangen.

Zeeland lijkt het grootste ‘slachtoffer’ van deze opmars. Het aantal bezoekers van een bungalowpark in deze provincie steeg tussen 2012 en 2016 van 3 naar 4,5 miljoen. Op een bevolking van nog geen 400.000 mensen is het niet gek dat zulks af en toe op weerstaand stuit. In 2017 protesteerden duizenden Zeeuwen tegen de komst van 350 vakantiewoningen op kunstmatige eilanden voor de kust van Schouwen-Duiveland. Desondanks kregen de projectontwikkelaars groen licht van de gemeenteraad.
Toen toenmalig minister Schultz van Haegen in 2016 ook nog het bouwverbod voor grote delen van de Nederlandse kust wilde opheffen, was voor verschillende natuurorganisaties de maat vol. Gezamenlijk startten ze de campagne ‘Bescherm de kust'. “Wij zijn niet tegen kusttoerisme, maar een volgebouwde kust zoals in België willen wij niet,” zegt Bjorn van den Boom van Natuurmonumenten, een van de intiatiefnemers. “Het bouwverbod kon blijkbaar ook nog eenvoudig worden omzeild, het werd dus tijd voor hardere afspraken. Er zijn genoeg kustparken die gerenoveerd kunnen worden om de huidige toeristenstroom op te vangen.”
De Campagne had succes: het bouwverbod bleef gehandhaafd. Toch geldt het verbod niet voor projecten die al in de pijpleiding zaten, waardoor er de komende jaren waarschijnlijk toch een paar duizend vakantieaccommodaties (huisjes, hotelkamers, kampeerplekken) gaan bijkomen langs de kust.
Een vergelijkbaar pact sluiten voor de rest van Nederland is niet nodig volgens van den Boom. Volgens hem is er een goede balans tussen vakantieparken en natuur, en is er geen sprake van bouwdrift zoals aan de kust.
Volgens een trendrapport van de Rabobank besteden vakantieparken de laatste jaren steeds meer aandacht aan duurzaamheid, vooral met het terugdringen van energie- en waterverbruik, deels uit milieuoogpunt en deels uit financieel belang. Maar ondanks deze trend beschikken slechts 63 van de meer dan 1500 vakantieparken in Nederland over een Green Key Label. Bungalowparkexploitant Landal Green Parks echter laat zich graag voorstaan op zijn duurzame ambities en heeft 54 vakantieparken in Nederland, alle voorzien van een Green Key Label en voor 100 procent werkend op groene stroom van Greenchoice.
Klimaatneutraal werken is niet eenvoudig: zo is het bijvoorbeeld een hele klus om alle huisjes van het gas af te krijgen.

Nederlandse Antillen
Voor Nederland was met name Curaçao vanaf 1660 handig als hub voor hun mensenhandel vanuit de Ghanese havenstad Elmina.
Na de afschaffing van de slavernij zakte de eilandeconomie ineen en in 1903 werden de eilanden in Nederland ‘de noodlijdende kolonie’ genoemd. Dat veranderde toen olieraffinaderijen van onder andere Shell zich vestigden op Curaçao (1915) en Aruba (1925). De zwarte bevolking profiteerde wederom veel minder direct: door jarenlange achterstelling onder de katholieke kerk bezaten zij niet de scholing en sociale infrastructuur om in aanmerking te komen voor ‘professionele en goedbetaalde banen’. Die gingen voornamelijk naar witte ‘boven- klasse-werkkrachten'.
De Nederlandse Antillen waren van 15 december 1954 tot 10 oktober 2010 een land binnen het Koninkrijk der Nederlanden, aanvankelijk bestaande uit zes eilanden in de Caribische Zee. In 1986 ging Aruba als afzonderlijk land binnen het Koninkrijk verder. In 2010 volgden Curaçao en Sint Maarten. Saba, Sint Eustatius en Bonaire (ook bekend als de BES-eilanden) werden als 'bijzondere gemeenten' opgenomen in het moederland onder de benaming Caribisch Nederland. De Nederlandse Antillen bestaan dus niet langer als staatkundige eenheid.
De benaming Nederlandse Antillen wordt nog gebruikt als verzamelnaam voor alle eilanden in de Caribische Zee die tot het Koninkrijk der Nederlanden behoren, ongeacht de uiteenlopende statuten, te vergelijken met de Nederlandse Waddeneilanden die ook geen politieke eenheid vormen.
De totale landoppervlakte van de Nederlandse Antillen is 980 km². Van 1986 tot 2010, toen Aruba er niet meer bijgerekend werd, bedroeg de oppervlakte 800 km². De hoofdstad was Willemstad op het eiland Curaçao, verreweg de grootste stad van de Nederlandse Antillen.