N I C A R A G U A

Opp.: 130.000 km² (4 x België)    Inw.: 5,9 miljoen (2009)  45 inw./km²)    Regeringsvorm: republiek    Hoofdsteden: Managua   Religie: christendom

Nicaragua is een land in Centraal-Amerika dat in het noorden grenst aan Honduras, in het zuiden aan Costa Rica, in het westen aan de Grote Oceaan en in het oosten aan de Caribische Zee.
De naam van het land is mogelijk afkomstig van Nicarao, de leider van de inheemse stam die rond het Meer van Nicaragua woonde.
Het westelijke gebied is bergachtig, met onder andere de vulkanen Cerro Negro en Momotombo. Het oostelijk deel van het land is een tropische laagvlakte die grotendeels wordt ingenomen door regenwoud.

Politiek
In 1909 werd het regime van de toenmalige president omvergeworpen door Mexico en de Verenigde Staten en het land werd bezet door de V.S. In 1933 verlieten de Amerikanen het land weer. Na hun vertrek kwam Anastasio Somoza Garcia als sterke man naar voren. De familie Somoza wist het land decennialang te regeren, corrupt en dictatoriaal. In 1979 werden ze verdreven door de Sandinisten, een socialistische guerrillabeweging. Zij vormden een Comité van Nationale Wederopbouw dat het land regeerde tot de Sandinist Daniel Ortega in 1985 president werd.
De Verenigde Staten waren echter bang dat het communisme zich via Nicaragua over Amerika zou verspreiden en leverden steun aan de contra's, die een terreurcampagne voerden tegen de Sandinisten.
Bij de verkiezingen van 1990 verloor Ortega van Violeta Barrios de Chamorro en de Sandinisten moesten het veld ruimen. In november 2006 werd Ortega weer tot president gekozen. Tijdens de verkiezingscampagne riep de Amerikaanse regering onder leiding van George Bush de Nicaraguanen nog op niet op Ortega te stemmen. Niettemin zocht Ortega na zijn overwinning toenadering tot de Amerikanen.
Ondertussen is Nicaragua wel een relatief veilig land geworden, over het algemeen veiliger dan andere landen in de regio. Sinds 2007 zijn de Sandinistas dus weer aan de macht.
In de jaren die volgden werd de overheid ervan beschuldigd democratische grondbeginselen te schenden, met als dieptepunt de gemeenteverkiezingen in 2008. Voorafgaand hieraan werd het verschillende politieke partijen onmogelijk gemaakt mee te doen en na afloop werd grootschalige fraude breed uitgemeten in nationale en internationale media. Als gevolg hiervan verlaagden verschillende landen hun financiële steun aan Nicaragua of schortten ze tijdelijk op.
Corruptie is een algemeen voorkomend probleem. Vaak is omkopen een manier om de zaken sneller en makkelijker te maken. Het juridische systeem functioneert slecht en er zijn veel rechtszaken bekend waarin rechters omgekocht werden om de uitspraak te beïnvloeden.

2018, bloedbad in Nicaragua: niet de CIA, maar Ortega zelf is de oorzaak van de huidige toestand
Op 18 april begon de opstand en die eiste al vlug meer dan 300 doden.
Vooral studenten en gepensioneerden kwamen op straat en na de eerste doden wilden ze dat President Daniel Ortega en zijn vrouw, tevens vicepresidente, Rosario Murillo opstapten. Ze hadden genoeg van de vele jaren van machtsmisbruik, het uithollen van de grondwet en de democratie, de corruptie, en de repressie.
Nicaragua kwam massaal op straat, staakte en richtte overal in het land barricades op. Zwaargewapende en gemaskerde burgers die het voor Ortega opnamen, vergezelden de politie en ontpopten zich als paramilitaire eenheden. De meeste slachtoffers waren ongewapende burgers, de meeste daders paramilitairen. En dan zijn er nog de vele gewonden, politieke gevangenen en vermisten.
De verantwoordelijken voor dit bloedbad zijn volgens velen Ortega en zijn getrouwen in binnen- en buitenland, de VS en de rechtse Nicaraguaanse elite. Gezien de geschiedenis van Nicaragua hoeft dit wantrouwen tegenover de VS en de rechtse elite niet te verbazen. Nadat een volksopstand, onder leiding van het Frente Sandinista de Liberación Nacional (FSLN) en zijn leider Daniel Ortega in 1979 de dictator Anastastio Somoza van de macht verdreven had, steunden de VS de contrarabellen en ontketenden er een bloedige oorlog. Na de vredesakkoorden in 1989 bleven de VS rechtse belangengroepen steunen, ook toen Ortega en het FSLN de verkiezingen in 2007 opnieuw wonnen. Hetzelfde geldt vandaag, tijdens de opstand. Overigens is Ortega al lang niet links meer: sinds hij opnieuw aan de macht kwam, gooide hij het op een akkoordje met iedereen, ook met de conservatieve rechtse elite. Het is niet de CIA, maar Ortega zelf die de oorzaak is van de huidige opstand!
Al jarenlang broeit het ongenoegen over het autoritaire, neoliberale en corrupte beleid van Ortega. Hij is bevelhebber van de politie en als staathoofd ook verantwoordelijk voor de buitensporige repressie. De president moet gewapende burgers die andere burgers terroriseren, ontwapenen in plaats van hen te beschermen.
Ondertussen wil Ortega aan de macht blijven tot de volgende verkiezingen in 2021. De cirkel is rond: hij is zelf een dictator geworden.
De sandinistische meerderheid heeft in het parlement een amnestiewet goedgekeurd. De wet veegt de spons over de misdaden die beide kampen pleegden tijdens de politieke crisis van het voorbije jaar, waarbij tot nu toe meer dan 300 mensen omkwamen, vooral ongewapende burgers.

Inmiddels is in Nicaragu de vrede teruggekeerd, bezweert de regering. Alomtegenwoordige veiligheidsdiensten en gewapende knokploegen in dienst van de regering handhaven een beladen stillte. Geeft Ortega met de amnestiewet blijk van twijfel? Neen, hij wil de internationale consensus over de sancties voor Nicaragua verzwakken. Ortega staat vandaag net sterk: hij voelt allicht dat hij opnieuw voldoende controle heeft om de gevangenen te kunnen vrijlaten. Hij kan hen gebruiken als een stuk in zijn internationale schaakspel.
In veertig jaar tijd hebben de Nicaraguanen wat doorstaan: revolutie, contrarevolutie en een burgeroorlog die aangewakkerd werd door geheime interventie van de Verenigde Staten. Daarna volgde een transitie naar democratie en opnieuw regressie naar wat dictatuur genoemd wordt. Die geschiedenis bepaalt ook vandaag de politieke attitudes.

Ondrtussen menen de arme boeren dat ze het gelag betalen van een politieke crisis die ze niet gewild hebben of zelfs niet begrijpen. Koffie is veruit de belangrijkste inkomstenbron voor Nicaraguaanse boeren. Maar buitenlandse kopers bliijven weg door de instabiliteit.
Gustavo Porras, de sandinistische parlemensvoorzitter, rechterhand van Ortega en drijvende kracht achter de recente amnestiewet, krijgt financiële sancties opgelegd door Washington. Slechts een van de negen historische commandanten van de revolutie, Edén Pastora, blijft Ortega openlijk steunen -twee zijn al overleden.
De president en zijn revolutie genieten beslist nog steun. Bewoners van het noorden zeggen dat ze gelukkig zijn nu hun dorpen eindelijk op het elektriciteitsnet zijn aangesloten, soms amper vier jaar geleden. De armsten krijgen van de regering een dak, een varken, mogelijk zelfs een lapje grond. Cliëntelisme, volgens critici. De armoede werd de voorbije jaren met vijf procent gereduceerd in Nicaragua, zegt de Wereldbank. Heel wat Nicaraguanen vrezen dat die vooruitgang tenietgedaan wordt als Ortega afgezet wordt.
De president laat geen kans voorbijgaan om op die angst in te spelen. Oppositieleden heten coupplegers, die met de steun van imperialistische belangen een van de laatste linkse bastions in Latijns-Amerika zouden willen omverwerpen. Maar wat overblijft van de sandinistische revolutie is onomkeerbaar vergiftigd door de gebeurtenissen van het voorbije jaar, daar zijn oud-medestanders van Ortega het over eens.