vlag Oekraïne O E K R A I N E Wikipedia Landenweb
Opp.: 603.700 km² (20 x België)    Inw.: 45,7 miljoen (2009)   (76 inw./km²)    Regeringsvorm: republiek    Hoofdstad: Kiev   Religie: oosters-orthodox

locatie Oekraïne

Oekraïne is een land in Oost-Europa dat in het zuiden grenst aan de Zwarte Zee, in het oosten aan Rusland, in het noorden aan Wit-Rusland (Belarus) en in het westen aan Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië en Moldavië. Oekraïne is na Rusland het grootste land van Europa -het is echter wel het grootste land dat helemaal in Europa ligt.
Het landschap bestaat grotendeels uit vlak terrein met de vruchtbare Pontische steppe in het zuiden en uit verschillende plateaus. De belangrijkste daarvan is het Donetsplateau in het uiterste oosten van het land. De enige bergen vindt men in het zuiden op het Krimschiereiland (met toppen tot 1545 meter hoogte) en in de Karpaten in het westen (tot 2061 meter).
De kust van de Zwarte Zee bestaat uit vele baaien en riviermondingen, terwijl de kust langs de Krim juist rotsachtig is. De kust aan de Zee van Azov is net als die aan de Zwarte Zee vooral laag, met hier en daar zandplaten.
In Oekraïne heerst een gematigd landklimaat met gemiddelde temperaturen in de winter van -7 à -8 ° Celsius in het noordoosten en 2 tot -4 ° Celsius aan de zuidkust van het Krimschiereiland. In de zomer schommelt de gemiddelde temperatuur rond 18 graden in het noordwesten en 24 graden in het zuidoosten (subtropisch). De zomers zijn daarmee in het algemeen warm en de winters niet al te koud.

Oekraïne

Politiek
Tijdens het bewind van Stalin onderging het oostelijk deel van Oekraïne een krachtige industriële ontwikkeling. De gedwongen collectivisering van landbouwbedrijven leidde evenwel tot de hongersnood van 1932-33, waardoor een vijfde deel van de boerenbevolking (5 tot 10 miljoen mensen) het leven liet.
In 1939 kwam ook het westelijk deel van Oekraïne onder Sovjetbewind. In 1941 vielen de Duitsers de Sovjet-Unie binnen. Zij gingen daarbij over tot grootschalige jodenvervolgingen en het ronselen van ‘Ostarbeiter’. Oekraïne verloor toen een zesde deel van de bevolking.
Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde Oekraïne zich tot een van de belangrijkste en meest welvarende Socialistische Sovjetrepublieken (SSR's) van de Sovjet-Unie. In 1954, tijdens het bewind van Chroesjtsjov, werd het schiereiland de Krim overgeheveld van Rusland naar Oekraïne.
Na de staatsgreep in Moskou riep het Oekraïense parlement op 24 augustus 1991 de onafhankelijkheid uit. Het land wordt sinds de onafhankelijkheid meestal aangeduid als ‘Oekraïne’, dus zonder het lidwoord ‘de’. Enkele weken later hield de Sovjet-Unie op te bestaan...
Oekraïne kent algemeen stemrecht sinds 1919.

Ten noorden van Kiev ligt Tsjernobyl waar zich in 1986 een nucleaire ramp voltrok.

Draagmoederschap is een gevoelige kwestie. Een kleine rondvraag levert reacties vol onbegrip en zelfs afgrijzen op. Hoe kan een vrouw nu een kind afstaan dat ze eerst gebaard heeft?
Toch bestaan er landen waar draagmoederschap netjes door de wet geregeld is. Gespecialiseerde centra houden zich bezig met de screening van kandidaatdraagmoeders en brengen hen in contact met wensouders. Eens de nodige contracten getekend, kan men van start gaan.
Oekraïne was er ook al vroeg bij en bedient sinds de legalisering in 2002 koppels uit de hele wereld. Op het internet leiden vele wegen naar de blauwroze site van La Vita Felice in Kharkov, na Kiev de tweede grootste stad van het land. In Kharkov kwam het eerste Oekraïens ivf-kind ter wereld en werd ook het eerste "nationaal surrogaatprogramma" voltooid.
De privacy van de draagmoeders wordt strikt beschermd en er is veel wantrouwen tegenover journalisten: in de media wordt het commercieel surrogaatmoederschap immers vaak gewoon babysmokkel genoemd. Het is wel zo dat een draagmoeder nooit haar eigen kind weggeeft: de eicel is steeds afkomstig van een andere vrouw -de wensmoeder of een anonieme donor. Het gebruik van een eigen eicel van de draagmoeder is zelfs bij wet verboden.

Wat in Oekraïne ook bij wet is vastgelegd, is dat men enkel een beroep mag doen op draagmoeders als daar gegronde medische redenen voor zijn. Vrouwen die niet zwanger willen worden omwille van hun carrière of om hun lichaam te sparen, kunnen hier niet terecht: er wordt enkel hulp geboden aan 'vrouwen in nood'. Bovendien moet elke draagmoeder één of twee kinderen van zichzelf hebben, zodat ze vertrouwd is met de fysieke en psychologische uitdagingen van een zwangerschap en weet waar ze aan begint. Als ze zelf al kinderen heeft, zal ze het 'vreemde' kind gemakkelijker kunnen afstaan, luidt de redenering. In ieder geval zijn de eisen die worden gesteld door het Ministerie van Volksgezondheid extreem hoog. Slechts 10 tot 20% van de kandidaatdraagmoeders blijven over. En voor hun eigen bestwil krijgen ze de baby niet eens te zien om toch maar geen moedergevoelens te ontwikkelen.

Draagmoederschap blijkt ingeburgerd in Oekraïne. De draagmoeders zelf hangen het niet aan de grote klok, beweren ze, maar hun familie en vrienden weten er doorgaans van.
Commercieel draagmoederschap is legaal in Israël, Georgië, Rusland, India, Oekraïne, Californië en Florida; het is o.a. verboden in Groot-Brittannië, Noorwegen, Italië, Spanje, Canada, Frankrijk, Japan en Saoedi-Arabië.
In vele andere landen, zoals in België, bestaat er geen wettelijk kader.

Politiegeweld
Op 26 juni 2013 werd Irina Krashko door drie mannen, onder hen twee agenten in burger, in een auto getrokken. Ze sloegen haar en reden naar een bos. Ze werd verkracht en mishandeld en in het bos achtergelaten. De mannen kwamen terug, maar ze verstopte zich en wist later naar een molen in de buurt te kruipen. Vandaar werd ze naar het ziekenhuis gebracht.
Haar schedel was op drie plaatsen gebroken en ze had vleeswonden en zware kneuzingen over haar hele lichaam. Ze heeft al twee operaties ondergaan en zal er nog meer krijgen om haar gezicht te reconstrueren.
Marteling en mishandeling komen veel voor in Oekraïne. Mensen worden door de politie mishandeld als straf omdat ze een klacht over de politie hadden ingediend, of om geld van hen te krijgen. Daders, veelal politieagenten, worden vaak niet gestraft. De zaak van Irina Krashko is een voorbeeld van politieagenten die denken ongestraft de wet te kunnen overtreden. In 2012 namen de autoriteiten van Oekraïne stappen om marteling en mishandeling tegen te gaan: een nieuwe strafwetgeving trad in werking. De straffeloosheid blijft echter hoog en Amnesty blijft gevallen tegenkomen van mensen die door de politie gemarteld werden en van daders die vrijuit gaan.

Euromaidan (Europlein)
Euromaidan, verwijzend naar het centrale Onafhankelijkheidsplein in Kiev, is de naam die gegeven is aan de protesten die op 21 november 2013 ontstonden tegen de regering van president Viktor Janoekovytsj naar aanleiding van zijn weigering om de associatieovereenkomst tussen Oekraïne en de Europese Unie te tekenen. Aanhoudende druk van de protesten leidde uiteindelijk tot het afzetten van de president.
De betogers eisten meer Europese integratie, het aftreden van hun president en het uitschrijven van vervroegde verkiezingen. De Partij van de Regio's, de regerende partij onder leiding van Janoekovytsj, stond vooral sterk in het oosten en zuiden van het land (waar een belangrijke Russische minderheid is) en wilde eerder samenwerking met Rusland dan met de Europese Unie. Volgens een opiniepeiling zou 52% van Oost-Oekraïne toch voorstander van een EU-lidmaatschap zijn. Er is hoe dan ook een grotere steun voor de pro-Europese protesten in westelijk Oekraïne dan in het oostelijk deel van het land.
Begin 2014 sloeg de toon van de protesten om van pro-EU naar anti-regering, o.m. door de anti-demonstratiewet die Janoekovytsj had ingevoerd, waarbij het recht op vrije meningsuiting en het recht op vrije vergadering werd ingeperkt. De protesten gingen door ondanks de zeer lage temperaturen en het gewelddadige optreden van de politie.
Half februari kwam het op het Onafhankelijkheidsplein tot een gewelddadige confrontatie tussen demonstranten en regeringstroepen die leidde tot wel 100 doden en een veelvoud van gewonden.
Op 21 februari ontvluchtte Janoekovytsj zijn land. Het parlement stemde vervolgens in met presidentsverkiezingen op 25 mei. Oppositieleidster Joelia Tymosjenko van de Vaderlandpartij werd vrijgelaten uit de gevangenis. Op 23 februari werd parlementsvoorzitter Oleksandr Toertsjynov tot waarnemend president benoemd.

Krimcrisis
Op 26 februari verplaatsten de onlusten zich van Kiev naar de Krim in het zuiden. De meerderheid van de bevolking van dit schiereiland, dat tot 1954 bij Rusland hoorde, is (pro-)Russisch en tegenstander van de machtswisseling in Kiev. Voor Rusland heeft de Krim een groot strategisch belang als basis voor de Zwarte Zeevloot.
Op 27 februari bezetten tientallen gewapende mannen het parlementsgebouw in de regionale hoofdstad Simferopol. Ze hesen de Russische vlag. Twee vliegvelden bij Simferopol en Sebastopol werden bezet door Russische militairen. De acties waren bedoeld om "de positie aan de Zwarte Zee te behouden".
Op 1 maart kreeg President Poetin van de Russische Federatieraad toestemming om strijdkrachten in te zetten in Oekraïne. Poetin had daar zelf om gevraagd. Volgens hem zijn de troepen nodig op de Krim om de etnische Russen en de Zwarte Zeevloot te beschermen. Het Kremlin sprak over de inzet van militairen op het hele grondgebied van Oekraïne. Drie uur later liet waarnemend president Oleksandr Toertsjynov weten dat het Oekraïense leger was overgegaan tot mobilisatie en hij waarschuwde Rusland dat elke militaire actie in Oekraïne zou leiden tot oorlog. Krim
Internationale reacties volgden onmiddellijk. Het Europees Parlement nam op 27 februari 2014 een resolutie aan waarin het zei nog steeds open te staan voor de associatieovereenkomst en zelfs een Oekraïens EU-lidmaatschap, zolang Oekraïne zich zou houden aan de voorwaarde van democratische en grondwettelijke vrijheden, de rechten van minderheden respecteert en een rechtsstaat garandeert. Op korte termijn moeten er dan vrije en eerlijke presidents- en parlementsverkiezingen plaatsvinden en de EU moet Oekraïne helpen met corruptiebestrijding, economisch herstel en hervormingen. Separatisme dient niet te worden aangewakkerd, maar de rechten van de Russische minderheid moeten wel gewaarborgd blijven. Rusland dient bovenal de territoriale integriteit van Oekraïne te respecteren.
Op 2 maart liet de NAVO na spoedberaad in een officiële verklaring weten dat Rusland zijn leger moest terugtrekken omdat het door zijn militaire ingrijpen in Oekraïne het internationale recht schendt. Secretaris-generaal van de VN Ban Ki-Moon liet weten zeer bezorgd te zijn over de verslechterende situatie in Oekraïne en in het bijzonder over de recente ontwikkelingen die een gevaar zijn voor de vrijheid en de territoriale integriteit van het land.

Etnische Russen!

Stanislav Aseev!
Pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne houden journalist Stanislav Aseev vast op verdenking van spionage. Hij kan hiervoor de doodstraf krijgen.
Stanislav Aseev deed verslag van het dagelijks leven in Donetsk, dat onder controle is van pro-Russische separatisten. De rebellen pakten hem in juni 2017 op voor verzonnen aanklachten. Ze beweren dat hij een spion is. Hij kan hiervoor twintig jaar celstraf krijgen, of zelfs de doodstraf. De veiligheidsdiensten en rechtbanken in de zelfuitgeroepen republiek voldoen niet aan de richtlijnen van het internationaal recht.
Naar alle waarschijnlijkheid is Aseev gemarteld in een oud fabrieksgebouw waar hij wordt vastgehouden. De omstandigheden daar zijn erbarmelijk en er is geen arts aanwezig. De VN-missie in Oekraïne mag hem niet bezoeken. Eind juni ging Aseev uit protest in hongerstaking. Hij wil beter behandeld worden, en zijn vrijheid terug. Amnesty maakt zich grote zorgen om zijn gezondheid.

Activiste onder vuur!
Vitalina Koval zet zich sinds 2016 actief in voor mensenrechten in haar land. Ze strijdt meer bepaald voor de rechten van vrouwen, holebi's en transgenders.
Op de Internationale Vrouwendag nam Vitalina samen met andere mensenrechtenverdedigers deel aan een optocht voor vrouwen- en LGTBIQ-rechten. Leden van de radicale groep ‘Karpatska Sich’ vielen haar tijdens de mars aan met rode verf. Haar ogen brandden en ze vreesde dat ze blind zou worden. Ze moest meteen naar het ziekenhuis voor verzorging. Daarna verwittigde ze de politie, maar die bestrafte de daders niet.
Het is niet de eerste keer dat Vitalina werd aangevallen omdat ze strijdt voor de rechten van vrouwen, holebi’s en transgenders. Toch blijft ze doorgaan tot haar doel is bereikt: gelijkheid voor alle mensen in Oekraïne.