|
|
P A L E S T I N A |
|
|
De Gazastrook grenst aan Israël, Egypte en de Middellandse Zee. De Westelijke Jordaanoever grenst aan Israël, Jordanië en de Dode Zee.
Net zoals Israël betreft het een vrij droog en warm gebied, dat in het zuiden zelfs overgaat in woestijn.
Politiek
Begin januari 2013 veranderde de Palestijnse Autoriteit haar naam in de Staat Palestina, een semi-autonome staatsorganisatie die officieel de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook regeert. Deze gebieden worden samen met Oost-Jeruzalem ook wel de Palestijnse Gebieden genoemd.
De autoriteit werd in 1994 opgericht als een onderdeel van de Oslo-akkoorden tussen de PLO en Israël (1993). Alhoewel beperkt in bevoegdheden, is de Palestijnse Autoriteit internationaal erkend als de organisatie die het Palestijnse volk vertegenwoordigt. De Osloverdragen gaven niet precies aan wat de toekomst van de PA zou zijn, maar er werd algemeen aangenomen dat ze de basis zouden vormen van een onafhankelijke Palestijnse staat.
De Palestijnen willen dat Oost-Jeruzalem de hoofdstad van de toekomstige staat Palestina wordt. Israël veroverde het stadsdeel op Jordanië tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 en annexeerde het in 1981. Dit was een stap die internationaal niet erkend is. Volgens Israël is Jeruzalem de absolute hoofdstad van de Joodse staat en zal het Oost-Jeruzalem nooit opgeven. In het eenzijdige terugtrekkingsplan van Kadimaleider premier Olmert blijft heel Jeruzalem bij Israël.
De staat Palestina heeft normaal gesproken controle over de volgende steden: Bethlehem (Bit Lahm), Bir Zeit, Deir al-Balah, Gaza (Raza), Han Yunis, Hebron (al-Khalil), Jabalia, Jenin, Jericho (Arikha), Nablus, Qalqilya, Ramallah, Toelkarem.
Op de Westelijke Jordaanoever bevinden zich Israëlische nederzettingen en heeft de Israëlische overheid voor een groot gedeelte de controle. Volgens de Internationale gemeenschap zijn de nederzettingen illegaal aangezien het vestigen op bezet gebied van leden van de eigen bevolking een schending is van artikel 49 van de Vierde Conventie van Genève. Dit wordt echter door Israël betwist: daar stelt men dat de nederzettingen gebouwd worden op gebied dat van geen enkel land is. Inderdaad werd de annexatie van de Westelijke Jordaanoever door Jordanië in 1950 internationaal niet erkend.
De Israëlische Westoeverbarrière probeert Israëlische en Palestijnse burgers van elkaar te scheiden. Uiteraard is er veel kritiek op deze muur, ook al zou het aantal slachtoffers in Israël door terreuraanslagen sinds de bouw van deze muur drastisch gedaald zijn.
Na de dood van Yasser Arafat werden op 9 januari 2005 presidentsverkiezingen gehouden waarbij de voormalige premier Mahmoud Abbas tot president werd gekozen. Op 24 januari 2006 werden voor het eerst sinds 1996 weer parlementsverkiezingen gehouden. Onder Arafat waren verkiezingen geannuleerd en onder Abbas tweemaal uitgesteld. De partij Hamas werd onverwacht de grote winnaar en vormde een Hamas-regering, die door de internationale wereld werd geboycot. Eind 2006 ontstond een grote crisis tussen Fatah en Hamas, waardoor er een nieuwe regering werd gevormd, die in maart 2007 aantrad. Deze regering bestond uit verschillende politieke partijen, waaronder Hamas en Fatah.
De Palestijnse Autoriteit en de PLO stonden en staan bekend als corrupt. Veel kiezers gaven ook aan tegen de corruptie te stemmen.
De Franse justitie verrichtte een onderzoek naar transacties tussen de privérekeningen van Soeha Arafat, toen de vrouw van Arafat, en verschillende organisaties. De transacties werden niet crimineel bevonden. De eis van president Arafat salarissen contant uit te blijven betalen aan agenten, was een punt van onenigheid met zijn minister van financiën.
De partij Hamas dankt een groot deel van haar aanhangers aan het feit dat zij opkomt tegen de corruptie.
Palestina onderhoudt een 45.000 man sterke veiligheidsdienst. Sinds het uitbreken van de Tweede Intifada verbood Israël het dragen van wapens door deze veiligheidsdiensten. Dit werd op de Westelijke Jordaanoever nageleefd, maar niet in de Gazastrook. Dit verbod maakte het voor de veiligheids-diensten onmogelijk om de confrontatie met militanten aan te gaan. Op 5 augustus 2004 werd aan de Palestijnse veiligheidsdiensten weer toestemming verleend om wapens te dragen.
Ondertussen bleek dat Hamas, Islamitische Jihad en de Al-Aqsa Martelarenbrigades allen aanzienlijk beter uitgerust zijn dan de meer officiële instanties. Het vernietigen van de politie-infrastructuur door Israëlische troepen sinds het uitbreken van de Tweede Intifada draagt, naast de macht van enkele persoonlijkheden en clans binnen de veiligheidsdiensten, eveneens bij tot de ondermijning van het centrale gezag.
Op 14 juni 2007 nam Hamas de militaire controle over de Gazastrook met geweld over. Hierdoor viel de Palestijnse autoriteit echt uiteen in twee delen: Hamas, dat de macht heeft in de Gazastrook en Fatah dat de controle heeft over de Westelijke Jordaanoever. Fatah wordt door de EU meer gezien als de vertegenwoordiger van de Palestijnen dan Hamas, dit omdat Hamas door zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten wordt geclassificeerd als terreurbeweging.
Eind 2008 flakkerde het geweld weer danig op in de Gazastrook, waarbij het net niet tot een ware oorlog kwam. In ieder geval vonden onderzoekers van Amnesty ter plaatse bewijzen van oorlogsmisdaden en andere schendingen van het internationaal recht door beide partijen. Inderdaad doodden de Israëlische militaire operaties in Gaza honderden Palestijnse burgers en werd de infrastructuur verwoest, met als direct gevolg een ware humanitaire ramp. Sommige aanvallen waren zelfs direct gericht op burgerdoelwitten.
Verder heeft Amnesty bewijzen gevonden van het extensief gebruik van witte fosfor tegen de Palestijnse burgers in dichtbevolkte gebieden in Gaza. Brandwonden veroorzaakt door witte fosfor zijn zeer moeilijk te behandelen. Het herhaalde, willekeurige gebruik van witte fosfor is een oorlogsmidaad. Tijdens dezelfde periode vuurden Hamas en andere Palestijnse gewapende groeperingen willekeurig raketten af die ook enkele Israëlische slachtoffers maakten.
Op 23 september 2011 hield de Palestijnse president Mahmoud Abbas in New York zijn langverwachte toespraak voor de VN met het oog op lidmaatschap. Europa en de VS waren hier in feite helemaal niet mee opgezet. Er kwam ook kritiek van de kant van Hamas, waar men vond dat deze onderneming -enkel gesteund door Fatah- toch niets zou opleveren.
De Oslo-akkoorden geven niet precies aan wat de toekomst van de toenmalige Palestijnse Autoriteit zou zijn, maar er was een ongeschreven begrip van beide zijden dat, in het kader van het permanentestatusverdrag, ze de basis zouden vormen van een onafhankelijke Palestijnse staat. In augustus 2012 diende de Palestijnse Autoriteit een verzoek in bij de Verenigde Naties om Palestina te erkennen als waarnemend niet-lidstaat. Op 29 november 2012 stemde een meerderheid van de VN-lidstaten ermee in om Palestina deze status te verlenen. Hierdoor kan de Palestijnse Autoriteit desgewenst toetreden tot VN-commissies en zich ook wenden tot het Internationaal Gerechtshof.
Op 29 november 2012 verkreeg Palestina de status van "waarnemerstaat niet-lid" binnen de Verenigde Naties toen Resolutie 67/19 van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties met grote meerderheid werd aangenomen.
Artikel 5 van de grondwet definieert Palestina als een parlementaire democratie.
In januari 2005 werd Mahmoud Abbas verkozen tot president. Abbas installeerde een regering waarvan Ahmed Qurei premier werd. Op 24 januari 2006 werden voor het eerst sinds 1996 weer parlementsverkiezingen gehouden. Onder Arafat waren verkiezingen geannuleerd, en onder Abbas tweemaal uitgesteld.
De politieke tak van Hamas werd de grote winnaar. De partij vormde hierop een democratisch gekozen regering die echter door de internationale wereld werd geboycot. Eind 2006 ontstond een grote crisis tussen Fatah en Hamas en brak de Palestijnse Burgeroorlog uit. Hamas kon op 14 juni 2007 de controle over de Gazastrook -360 km² en meer dan 1,8 miljoen bewoners!- overnemen, waardoor het gezag van de Palestijnse Autoriteit in feite nu alleen nog geldt over de Westelijke Jordaanoever. Om het gezag in Palestina weer te verenigen tekenden Mahmoud Abbas van Fatah en Khaled Meshaal van Hamas in februari 2012 in Doha een samenwerkingsovereenkomst waarin besloten werd dat beide partijen samen een regering moeten vormen. Spanningen tussen beide partijen en regionale omstandigheden omtrent de Arabische Lente, in het bijzonder de Syrische Burgeroorlog, hebben er echter toe geleid dat er nog geen verdere stappen zijn ondernomen om beide partijen te verzoenen.
Gaza 2014: stop straffeloosheid!
Op 8 juli 2014 begon “Operation Protective Edge”. Gedurende 50 dagen bestookte het Israëlische leger de Gazastrook met zware wapens, met een enorme tol aan dood en vernieling tot gevolg. 1462 Palestijnse burgers in Gaza overleefden de aanval niet, 551 van hen waren kinderen. Scholen, medische voorzieningen, water- en sanitaire voorzieningen, boerderijen en bedrijven, waaronder Gaza's enige electriciteitscentrale, werden ernstig beschadigd of vernield.
Meer dan 18.000 huizen in Gaza zijn vernield of onherstelbaar beschadigd, 100.000 mensen werden dakloos. Twee jaar later wonen de meesten van hen nog steeds in tijdelijke huisvesting, en de Israëlische beperkingen op de invoer van bouwmaterialen in Gaza zijn nog steeds van kracht.
Palestijnse groepen lanceerden duizenden ongeleide raketten en mortieren richting Israël, vaak naar civiele gebieden. Ze doodden zes Israëlische burgers, waaronder een vierjarig kind. Palestijnse strijdkrachten maakten zich ook schuldig aan standrechtelijke executies in Gaza zelf.
Geen van beide partijen in het conflict heeft ernstige, eerlijke en onafhankelijke strafrechtelijke onderzoeken gevoerd naar de feiten. De militaire onderzoeken van Israël gingen niet over de militaire bevelen van hogerhand, ook niet over de gedragsregels en de beleidsbeslissingen. Die hebben nochtans geleid tot de hoge dodentol en de massa gewonden bij de Palestijnse burgerbevolking, en tot massale vernielingen aan huizen en infrastructuur. Het onderzoek hield zich enkel bezig met specifieke omstandigheden die de militairen zien als "uitzonderlijk". Drie Israëlische soldaten zijn zo beschuldigd van plundering en het belemmeren van een onderzoek maar deze aanklachten stellen uiteindelijk weinig voor.
Ook de Hamas-autoriteiten in Gaza hebben gefaald in hun onderzoeken naar schendingen. Er wordt geen onderzoek gedaan naar het afvuren van de duizenden ongeleide raketten en mortieren op civiele gebieden in Israël. Palestijnse strijdkrachten die zich schuldig maakten aan ontvoeringen, martelingen en standrechtelijke executies blijven straffeloos.
Anticorruptie-activisten aangehouden.
Op 19 juli arresteerden de Palestijnse strijdkrachten op de Westelijke Jordaanoever 19 anticorruptie-activisten tijdens een vreedzaam protest in Ramallah. Deze beschuldigden de Palestijnse Autoriteiten van corruptie. 16 van hen werden aangeklaagd, 10 zijn nog steeds in hechtenis. Alle tien zijn in hongerstaking uit protest tegen hun gevangenschap.
Sommige activisten hebben het "Coördinatiecomité voor Volksbewegingen" georganiseerd in een aantal steden op de bezette Westelijke Jordaanoever. Ze willen meer transparantie en de scheiding van machten binnen de regering en ze protesteren tegen corruptie en machtsmisbruik in de publieke en private sector.
De Palestijnse strijdkrachten op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook gaan door met het willekeurig arresteren van vreedzame demonstranten en critici van beide autoriteiten. De gerechtelijke procedures voldoen meestal niet aan de normen voor een eerlijk proces. De Palestijnse veiligheidstroepen maken stelselmatig en ongestraft gebruik van foltering en andere vormen van mishandeling van gedetineerden. Dit past in het kader van een reeds bestaand patroon van schendingen van het recht op vrije meningsuiting door de Palestijnse autoriteiten op zowel de Gazastrook als de Westelijke Jordaanoever.