vlag Senegal S E N E G A L Wikipedia Landenweb
Opp.: 196.722 km² (6,5 x België)    Inw.: 13,7 miljoen (2009)   (70 inw./km²)       Regeringsvorm: republiek    Hoofdstad: Dakar   Religie: islam

locatie Senegal Senegal

Senegal is een land in Afrika dat grenst aan Mali, Guinee, Guinee-Bissau, Gambia en Mauritanië. De rivier de Sénégal vormt de grens tussen Senegal en Mauritanië.
Het noordelijk deel van Senegal maakt deel uit van de Sahel, het overgangsgebied met de Sahara.

Politiek
Senegal werd op 20 augustus 1960 formeel onafhankelijk van de Malifederatie, een losse federatie van Senegal en Mali. Dit gebeurde nadat op 4 april van dat jaar een onafhankelijkheidsverdrag met Frankrijk was getekend.
Senegal vormde tussen 1982 en 1989 een confederatie met het door Senegal ingesloten Gambia onder de naam Senegambia. De integratie tussen de twee landen kwam echter niet van de grond.
De ondergang van de veerboot Joola op 26 september 2002 leidde, vanwege de gebleken veronachtzaming van de veiligheidsvoorschriften, tot heftige kritiek op de regering. In reactie hierop ontsloeg president Abdoulaye Wade premier Mame Madior Boyé en verving haar door kabinetschef Idrissa Seck.
Tot de belangrijkste problemen van Senegal behoren de economische crisis en corruptie. Daarnaast is een gewapende onafhankelijkheidsbeweging actief in de provincie Casamance. De inwoners voelen zich onderdrukt door de Senegalese Wolof-meerderheid. In september 2002 kwam het tot een wapenstilstand en vredesbesprekingen, maar in januari 2003 waren er opnieuw gewapende conflicten tussen leger en rebellen. Op 31 december 2004 werd officieel een vredesverdrag tussen de rebellen en de regering getekend.
Internationaal profileert Wade zich als een voorvechter voor democratie en economische liberalisering in Afrika. Hij is onder meer medeontwerper van Nepad, een economisch hulpprogramma voor het Afrikaanse continent, en heeft vergeefs getracht te bemiddelen in de burgeroorlog in Ivoorkust.

Volgens het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties leeft in Senegal 33,4% van de bevolking onder de armoedegrens.

In maart 2012 won Macky Sall de verkiezingen. Hij versloeg zittend president Wade tijdens de tweede ronde van de verkiezingen. Wade had de eerste ronde nog gewonnen, maar werd in de tweede ronde verslagen toen de oppositiekandidaten zich allemaal achter Sall schaarden.
Met de eedaflegging kwam er een einde aan de twaalfjarige heerschappij van Wade, die steeds meer dictatoriale neigingen vertoonde en steeds meer kritiek kreeg van de jongeren in zijn land. Wade gaf zijn nederlaag toe.
Sall is de vierde president van het Senegal sinds de onafhankelijkheid in 1960. Hij belooft een gloednieuw tijdperk.

Solidagro
(Solidagro zet zich in voor het recht op voedsel voor iedereen en ondersteunt het recht van volkeren en staten om autonoom hun eigen voedsel- en landbouwbeleid te bepalen.)
In de periode 2014-2016 voerde Solidagro een eerste programma uit in de regio Fatick. Op basis van de toen bereikte resultaten, het groeiend netwerk van Solidagro in deze regio en een meer uitgesproken rechtenbenadering werd vanaf april 2017 met nieuwe partners het programma 2017-2021 opgesteld.
De selectiecriterie voor de lokale partners hadden betrekking op het uitbreiden van de interventiezone in de regio Fatick. Het programma 2014-2016 beperkte zich tot de gemeente Toubacouta (gelegen ten noorden van Banjul, Gambia), op zich wel een gemeente met 35.000 inwoners verspreid over 52 dorpen. Het nieuwe programma 2017-2021 is actief in zeven gemeenten. De geselecteerde partners zijn daar al enkele tientallen jaren aanwezig.
De partner “Conseil National de Concertation et de Coopération des Ruraux” is de belangrijkste boerenorganisatie van Senegal.
Al de partners kennen een systeem van “relais villageois”: vrijwilligers die in de dorpen wonen en opgeleid worden rond een bepaalde thematiek. Na vormingen en een eventuele startinvestering zetten deze dorpsanimatoren de activiteit verder met de bevolking.

Op technisch vlak wordt gewerkt rond:
- agro-ecologische landbouw, die geïntroduceerd wordt via de intensieve groenteteelt in het droogseizoen;
- ondersteuning van de pluimveeteelt door de bestrijding van pseudovogelpest;
- interventies voor het beschikbaar stellen van zuiver drinkwater, met alle noodzakelijke sensibilisering rond hygiëne en sanitatie.
Het werk rond deze thema's laat toe om basisorganisaties en federaties van boerinnengroepen en beheerscomités voor water en hygiëne te versterken, zodat zij lokale overheden (gemeente, departement, regio) kunnen interpelleren om hun recht op voedsel en op drinkbaar water meer van harte te nemen.

De regionale dienst voor veeteelt van Fatick begeleidt de partners rond de bestrijding van pseudovogelpest (de ziekte van Newcastie). De inspecteurs van deze diensten zijn gedreven personen, die hun volle medewerking aan het programma van Solidagro verlenen. Bij deze diensten kunnen vaccins tegen de ziekte aangekocht worden aan een door de overheid gesubsidieerde prijs. De inspecteurs gaan mee met de partners in de dorpen om de mensen aan te leren hoe een vaccinatiecampagne te organiseren. Ze werken tevens mee aan beleidsbeïnvloeding op het niveau van de regio en de gemeenten. Aan deze lokale besturen wordt gevraagd om budgetten in hun begroting te voorzien zodat pseudovogelpest kan voorkomen of zelfs uitgeroeid worden door vaccinatie.
Het economische belang van pluimvee voor het armste deel van de bevolking is moeilijk te overschatten. Bijna alle gezinnen hebben pluimvee en bij nood aan cash geld, zoals bij een overlijden, bij ziekte of voor de scholing van de kinderen, wordt een kip op de lokale markt verkocht om die kosten te dekken.
Het werk van Solidagro en haar partners werd op het terrein bezocht door een kabinetsmedewerker van de minister van veeteelt en dierlijke productie. Vanuit het ministerie ontvingen de doelgroepen van het programma van Solidagro een schenking van 15.000 vaccins als steun aan de werking.

Het luik drinkwater wordt financieel ondersteund door de gsm-operator Ello-Mobile. Werken aan zuiver drinkwater geeft resultaten op korte termijn voor de ganse gemeenschap. In Toubacouta bijvoorbeeld worden de watercomités die in de verschillende dorpen actief zijn, gegroepeerd in een platform dat invloed wil uitoefenen op het beleid rond het recht op drinkbaar water, hygiëne en sanitatie.

Alfabetisering is van uitzonderlijk belang voor het slagen van het programma. Solidagro kiest ervoor om te werken in rurale zones met voedselonzekerheid, waar de partners vaststellen dat 90% van de vrouwen analfabeet zijn. Daarenboven brengt het programma de vrouwengroepen per dorp samen in federaties, met meer dan duizend leden. Om activiteiten in dergelijke structuren te kunnen uitvoeren op een participatieve wijze, is het nodig dat de alfabetiseringsgraad verhoogd wordt. Daardoor kunnen vrouwen meer dan enkel aanwezig zijn in een bijeenkomst: ze worden geactiveerd, nemen verantwoordelijkheden op en beslissen mee.
Via de federatie van vrouwengroepen wordt aan elke groep gevraagd om een animatrice naar de vorming te sturen. Zij worden begeleid om een alfabetiseringsklas in hun groep te starten. Een twintigtal kandidaten, in de eerste plaats vrouwen die verantwoordelijkheden opnemen, komt minimaal twee keer per week samen. Onze partner ELS zorgt voor didactisch materiaal, dat ze zelf in drie lokale talen ontwikkelde: Wolof, Sérer en Socé.

In 2017 werden 63.200 personen bereikt. 800 boerinnen startten in 2017 met de omschakeling naar de agro-ecologische productie van groenten, in 20 gemeenschappelijke groentetuinen van evenveel vrouwengroepen.
De vaccinatiecampagne tegen pseudovogelpest werd opgemerkt door het Ministerie van Veeteelt en er werd een dotatie van 15.000 vaccins aan het programma overgemaakt.
479 leden van de vrouwenfederatie nemen deel aan het alfabetiseringsprogramma.

Macky Sall
In 2012 daagde Macky Sall zittend president Wade uit door deel te nemen aan de presidentsverkiezingen. In de tweede ronde, op 25 maart 2012, wist Sall met ruim 65% van de stemmen een overduidelijke zege te boeken. Op 2 april 2012 trad hij aan als president.
Op 1 september 2013 ontsloeg Sall zijn eerste minister Abdoul Mbaye en diens regering om onbekende redenen.
Bij de presidentverkiezingen van 2019 werd Sall met overmacht herkozen voor een tweede termijn. Hij kreeg ruim 58% van de stemmen, waarmee een eventuele tweede ronde overbodig werd. Later dat jaar voerde hij enkele regeringshervormingen door, waaronder de afschaffing van het premierschap. Met het vervallen van deze functie, die vanaf 2014 in handen was geweest van Mohammed Dionne, beoogde Sall als president een directere en meer praktische aanpak te kunnen verwezenlijken.

Op woensdag 3 maart 2021 werd de vooral onder jongeren populaire oppositieleider Ousmane Sonko opgepakt op verdenking van verkrachting. Sonko ontkent de beschuldigingen en meent dat president Macky Sall hem de mond wil snoeren. Bij diverse protesten vielen al zeker vijf doden en werd er veel geplunderd.
In Senegal staat er opnieuw een onrustige week voor de deur. Een coalitie van politieke partijen en lokale organisaties heeft namelijk opgeroepen tot een antiregeringsbetoging van drie dagen.
In februari beschuldigde een medewerkster van een schoonheidssalon Sonko van verkrachting en doodsbedreigingen. De leider van de Pastef-partij en derde in de presidentsverkiezingen van 2019 zou naar het salon zijn gegaan voor een massage om zijn rugpijn te verlichten. Woensdagochtend werd hij voor een ondervraging bij de rechter verwacht, zoals de andere betrokkenen voor hem. Dat liep echter anders af. Zijn tocht uit Dakar stond onder zware politiebewaking. Er werd traangas afgevuurd om de groepen die hem vergezelden en de groepen die zich onderweg vormden uiteen te drijven. Dat leidde tot een urenlange krachtmeting tussen Sonko’s delegatie en de ordediensten op zijn route die eindigde met de arrestatie van Sonko.
Mensenrechtenorganisatie Amnesty International riep de regering al op te stoppen met het arresteren van tegenhangers. De president heeft aan France24 ontkend betrokken te zijn bij de zaak.
Hoewel de arrestatie van woensdag de katalysator was van de protesten, heerste er voordien al onvrede in Senegal. De vrijheidsbeperkingen en de economische problemen als gevolg van de coronapandemie worden de regering niet in dank genomen. Bovendien heerst het vermoeden dat de huidige president Macky Sall zich kandidaat zal stellen voor een derde ambtstermijn, wat niet toegelaten is onder de huidige Senegalese grondwet. Ook in de zuidelijke stad Diaobe vond een hevige confrontatie plaats tussen de politie en de demonstranten, die het gevoel hebben dat de democratie van Senegal op het spel staat. Tijdens de clash stierf een 17-jarige student.
In een poging de kalmte te doen terugkeren heeft de regering besloten om alle scholen een week te sluiten. Ouders werden opgeroepen hun kinderen niet te laten deelnemen aan de protesten.
11 maart werd afgeroepen als nationale rouwdag ter nagedachtenis van de mensen die omkwamen tijdens de antiregeringsprotesten.

Vrouwenrechten
Ondertussen vrezen sommige feministen dat de zaak hoe dan ook een negatief effect zal hebben op vrouwenrechten in het land. ‘Het huidige dominante discours riskeert de volgende slachtoffers van verkrachting of seksueel geweld te censureren’, schrijft de Senegalese Rama Salla Dieng, docent Afrikaanse Studies aan de Universiteit van Edinburgh, in een opiniestuk. De masseuse wordt een leugenaar genoemd die zich laat gebruiken door de overheid. De Washington Post bericht dat zelfs haar eigen adoptiemoeder de beschuldigingen heeft afgekeurd in een televisie-interview. Volgens haar advocaat krijgt de jonge vrouw doodsbedreigingen.
‘Zij en haar familie staan onder enorm veel media-aandacht’, aldus Ousmane Diallo, een West-Afrikaanse onderzoeker voor Amnesty International aan de Washington Post. ‘Mensen halen haar door het slijk, maar het zou aan de rechtbank moeten zijn om te beslissen wat in dit geval feit en wat fictie is.’ Een lokale campagne zette president Sall er vorig jaar toe aan een wet te ondertekenen die een veroordeling voor verkrachting gelijkstelde aan minimaal 10 jaar gevangenisstraf. Voordien werd verkrachting als een licht misdrijf beschouwd.