T S J A A D

Oppervlakte: 1.284.000 km² (42 x België)      Inwoners: 11,5 miljoen (2015)   (9 inw./km²)
Regeringsvorm: republiek      Hoofdstad: N'djamena     Religie: islam, christendom

Tsjaad grenst aan Libië, Soedan, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Kameroen, Nigeria en Niger. Er is geen directe toegang tot de zee.
Tsjaad is onderdeel van de Saharawoestijn. In het Tibestigebergte is de vulkaan Emi Koussi (3415m) de hoogste berg van het land. In het noordoosten ligt het hoogland van Ennedi (tot 1450m hoog).
Het centrum van het land wordt gevormd door droge graslanden die een soort van overgangszone vormen (Sahel). In het zuiden liggen de Tropische laaglanden waar rivieren lopen die het Tsjaadmeer langs de grens met Nigeria en Kameroen voeden.
Tsjaad heeft vier klimaatzones: van een woestijnklimaat in het noorden gaat het tot een tropisch klimaat in het zuiden. In het zuiden valt gemiddeld 1000 millimeter regen per jaar, in het noorden minder dan 130 millimeter.
In deze regio heeft men periodiek last van sprinkhanenplagen en droogtes.
Door de grote afwisseling van klimaatzones kent het land een zeer grote variëteit aan begroeiing, van woestijn in het noorden, savanne en droge graslanden in het midden tot bossen in het zuiden.

Politiek
De burgeroorlog van 1965 begon als een opstand tegen de belastingen in het door moslims gedomineerde noorden van het land. De opstandelingen werden gesteund door het buurland Libiëdat de Aouzoustrook in het noorden van het land claimde. Ook in het zuiden van het land waren er schermutselingen tussen de verschillende etnische groepen.
In 1987 kwamen Tsjaad en Libië een wapenstilstand overeen en in 1994 wees het Internationale Gerechtshof de claim van Libië af. De burgeroorlog duurde tot 1996, toen er een vredesverdrag werd gesloten en een nieuwe grondwet werd aangenomen. In datzelfde jaar werd Idriss D&eaigu;by gekozen tot president.
In 2003 werd in het oosten van Tsjaad een begin gemaakt met de opvang van een grote vluchtelingenstroom uit de aangrenzende Soedanese regio Darfoer. Oost-Tsjaad werd een instabiele regio: er braken gewapende opstanden uit. In 2006 werd een opstand van rebellen uit het oosten door het regeringsleger tegengehouden. Na onderhandelingen kwam er een vredesverdrag, maar eind 2007 sloten drie rebellengroepen een alliantie waarmee ze het vredesverdrag verbraken. Op 2 februari 2008 waren de rebellen opgerukt tot aan het paleis van de president. De poging tot staatsgreep mislukte maar bracht wel een vluchtelingenstroom naar buurland Kameroen tot stand.

Tsjaad scoort als een van de laagste landen op de lijst van de democratie-index. Het is meteen ook een van de armste landen ter wereld: op de Index van de menselijke ontwikkeling van de Verenigde Naties staat Tsjaad aangegeven als het vijfde armste land -80% van de bevolking leeft onder de armoedegrens.
Het bruto binnenlands product werd in 2005 geschat op 1.500 Amerikaanse dollar per inwoner. Doordat het land volledig omringd wordt door andere landen en er dus geen directe zeeverbindingen zijn, worden de in- en uitvoer van producten extra bemoeilijkt en daarmee ook de ontwikkeling vertraagd.
Ongeveer 80% van de bevolking werkt in de landbouw en de veeteelt. Katoen, veeteeltproducten, aardnoten en arabische gom vormen de belangrijkste producten. Export: 42% katoen, aardnoten, veeteeltproducten (1985), voornamelijk naar Kameroen en Frankrijk.
In het zuiden van Tsjaad liggen olievelden die naar schatting 1 miljard vaten aardolie bevatten. De productie in deze velden begon in 2003. De velden zijn ontwikkeld door een consortium geleid door twee Amerikaanse bedrijven die $ 3,7 miljard geïnvesteerd hebben. Export van deze olie was er vanaf 2004 via een pijpleiding door Kameroen naar de Atlantische kust.
De economie van Tsjaad is gedeeltelijk afhankelijk van ontwikkelingshulp.

Boko Haram!
Op 10 oktober vielen minstens 37 doden bij een drievoudige aanslag die toegeschreven werd aan de islamitische terreurbeweging Boko Haram. Er zouden ook meer dan 50 gewonden zijn.
De explosies deden zich voor in Baga Sola, een stad aan het Tsjaadmeer, vlakbij de grens met Nigeria. Een eerste explosie vond plaats op een vismarkt in de stad, twee andere in een vluchtelingenkamp aan de rand van de stad.
Boko Haram viseerde reeds geruime tijd doelwitten in Tsjaad. De terreurgroep wil in het westen van Afrika een eigen staat naar streng islamitisch recht oprichten.
Eerder die week vielen nog 48 doden bij gevechten tussen vermoedelijke leden van Boko Haram en het Tsjadische leger. Het ging om 11 soldaten en 37 extremisten.
Het geweld dat wordt toegeschreven aan Boko Haram heeft sinds begin 2015 al aan 3500 mensen het leven gekost.

Idriss Déby
2016 was een topjaar voor Idriss Déby: de Tsjadische president begon aan zijn zesde ambtstermijn en werd hoofd van de Afrikaanse Unie. Met de hulp van de Franse geheime dienst lichtte hij eind 1990 zijn ex-bondgenoot Hisséne Habré uit het zadel. Toen beloofde hij een nieuwe grondwet en zorgde hij voor enige democratische opening.
Maar vandaag zie je een diepe crisis. Sinds de verkiezingen op 10 april heeft het regime het internet platgelegd. Waarom? Ze vrezen voor een revolutie, en met reden: het leeuwendeel van de salarissen van leerkrachten en de studiebeurzen worden sinds een paar maanden niet meer uitbetaald, ziekenhuizen functioneren niet, iedereen is aan het staken.
Waarom krijgt Déby internationaal dan zo weinig tegenwind? Wel, naar buiten toe heeft hij een mooi plaatje opgehangen. Hij is de grote held van het Westen in de strijd tegen de jihad in de regio: zijn soldaten zitten overal, zijn leger is groot en effectief, het bestrijdt Al Qaida en Boko Haram. En de internationale gemeenschap doet haar best om de slechte kanten van het regime niet te zien...

In Tsjaad is corruptie wijdverbreid. In de corruptie-index die jaarlijks door Transparency International wordt gepubliceerd, neemt Tsjaad de 154ste plaats in van de 175 opgenomen landen. Deze toestand wordt gezien als een belangrijke hindernis voor economische ontwikkeling.

Mogelijk levenslang voor een Facebook-post!
Tadjine Mahamat Babouri –beter bekend als Mahadine- gebruikt bij zijn activiteiten als mensenrechtenverdediger Facebook om zijn boodschap te verspreiden. Nadat hij enkele video’s online had geplaatst waarin hij kritiek uitte op het economische wanbeleid van de regering werd hij op 30 september 2016 opgepakt. Sindsdien zit hij vast, hoewel hij alleen maar gebruikmaakte van zijn recht op vrije meningsuiting. Mahadine wordt ervan beschuldigd de grondwet te ondermijnen en de nationale veiligheid in gevaar te brengen.
Hij zegt dat hij de eerste drie dagen van zijn detentie werd geslagen en elektrische schokken kreeg toegediend. Ook zou hij geen drinken en eten hebben gekregen. En hij mocht zich niet laten bijstaan door een advocaat. Later werden zijn voeten wekenlang geketend.
Door de slechte behandeling verslechterde zijn gezondheidstoestand: hij heeft leverproblemen en lijdt aan tbc. Toch krijgt hij niet de medische zorg die hij nodig heeft.

Mensenrechtenactivist aangehouden!
Baradine Berdei Targuio, voorzitter van de Chadian Human Rights Organization (OTDH), werd op 24 januari 2020 in zijn huis, in aanwezigheid van zijn vrouw en kinderen, door gemaskerde en gewapende individuen aangehouden.
Naar verluidt werd hij overgebracht naar het Nationale Veiligheidsagentschap. Sindsdien heeft zijn familie hem niet meer gezien. Aangezien er in het verleden meerdere gevallen van foltering en mishandeling aan het Veiligheidsagentschap zijn toegeschreven, vreest Amnesty International dat Baradine Berdei Targuio ook in gevaar verkeert.