Z A M B I A

Opp.: 752.618 km² (23 x België)    Inw.: 11,9 miljoen (2009)   (16 inw./km²)    Regeringsvorm: republiek    Hoofdstad: Lusaka   Religie: christendom, islam

Zambia grenst aan Congo-Kinshasa, Tanzania, Malawi, Mozambique, Zimbabwe, Botswana, Namibië en Angola. Het land is helemaal door andere landen omsloten.
Het Zambiaanse landschap bestaat voor een groot gedeelte uit zacht golvende plateaus met een gemiddelde hoogte van ca. 1100 meter. In het oosten en het noorden wordt het geleidelijk aan wat hoger en langs de grens met Malawi komt de hoogte regelmatig boven de 1500 meter uit. Het hoogste punt van Zambia is te vinden in de Mafinga Hills (2301 meter), op de grens met Malawi.
Twee van de grootste rivieren van Afrika ontspringen in Zambia: de Zambezi en de Congorivier. De Zambezi vormt in het zuiden de grens met Namibië en Zimbabwe en stroomt uiteindelijk na een lange weg in de Indische Oceaan. Ongeveer driekwart van het land behoort tot het stroomgebied van de Zambezi. De rivieren hebben sterk wisselende waterstanden en zijn door stroomversnellingen en watervallen slecht bevaarbaar.
In het uiterste noordoosten ligt een gedeelte van het Tanganyika-meer, het tweede diepste meer ter wereld: het bevat een zesde van al het zoete water ter wereld. Ten oosten van het Bangweulu-meer ligt een moeras dat met 10.000 km2 tot de grootste ter wereld behoort.
Het grootste deel van de bodem bestaat uit een combinatie van zand en leem. West-Zambia is overdekt met een dikke laag zand dat afkomstig is uit de Kalahariwoestijn. In deze streken is dan ook nauwelijks landbouw mogelijk. In het noordoosten en in de Central, Southern en Eastern Province regent het veel meer en daar vinden we kleigrond.
De meest typische natuurrampen voor de regio zijn regenstormen, overstromingen en aardbevingen.

Politiek
Sinds hij aan de macht kwam in 1970 voerde President Kaunda een beleid van zogeheten Zambiaans humanisme, dat teruggreep naar de Zambiaanse tradities, maar ook een vorm van socialisme werd geïntroduceerd. Daarnaast was ook het christendom van groot belang.
Kenneth Kaunda werd in de westerse wereld een gevierd staatsman. Zijn politiek van verzoening en non-racialiteit, geweldloosheid en democratie, ondervond veel populariteit. De president steunde bovendien de Afrikaanse meerderheidsbewegingen in Zuid-Afrika, Mozambique en Zimbabwe.
In de jaren-80 verslechterde de economie en ontstond er serieuze oppositie tegen het bewind van president Kaunda. In 1987 werd de overeenkomst met het IMF tijdelijk verbroken -maar de onderhandelingen werden wel hervat in 1990. Toen werd ook onder binnen- en buitenlandse druk het meerpartijenstelsel ingevoerd.
In 1991 nam het parlement een nieuwe grondwet aan en president Kaunda kondigde voor 1992 verkiezingen aan. Bij deze verkiezingen werd Frederick Chiluba tot president gekozen. Kaunda trad af. President Chiluba voerde direct een grootscheepse privatisering door. Hierdoor verkreeg Zambia meer krediet. In juli 1992 schold de Club van Parijs de helft van Zambia's schulden kwijt.
In 1993 pleegden aanhangers van ex-president Kaunda een mislukte staatsgreep.
De regering-Chiluba werd geteisterd door schandalen en was vrij autocratisch. In 1995 stelde Kaunda zich kandidaat voor de aankomende presidentsverkiezingen. Om ervoor te zorgen dat hij niet opnieuw president kon worden nam het parlement een wet aan dat een president slechts eenmaal herkozen kon worden. Dit sloot deelname van Kaunda uit, vermits die reeds vele malen herkozen was.
In 1996 werd Chiluba herkozen en ondanks een campagne van geweldloze burgerlijke ongehoorzaamheid bleef hij aan tot in 2002.
Op 2 januari 2002 werd Levy Patrick Mwanawasa, jurist van beroep, president. Door de economische hervormingen die onder zijn bewind tot stand kwamen kreeg hij sympathie en steun van Westerse donoren en zijn eigen volk. In 2006 werd hij voor een tweede termijn gekozen. Mwanawasa overleed op 19 augustus 2008 in een ziekenhuis in Parijs, waar hij begin juli naartoe was gevlogen nadat hij tijdens een top van de Afrikaanse Unie in Egypte een beroerte had gekregen.
Op 2 november 2008 werd Rupiah Banda ingezworen als nieuwe president, nadat hij oppositieleider Michael Sata had verslagen -uitslag die overigens fel betwist werd. Banda wil de economische politiek van Mwanawasa voortzetten.

Een van de bekendste mensen uit Zambia is ongetwijfeld Dambisa Moyo: vanuit haar inzichten als econome gaat zij radikaal in tegen het concept van 'hulpverlening door het Westen'.